Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
សូមក្រាបថ្វាយបង្គំ សម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី សម្តេច ព្រះសង្ឃនាយក និងព្រះថេរានុថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គជាទីសក្ការៈ ឯកឧត្តម លោកឧកញ៉ា លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ និងអន្តរជាតិ និងអង្គពិធីទាំងមូលជាទីមេត្រី ! ថ្ងៃនេះ ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាកម្ពុជា និងក្នុងនាមរូបខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្តីសោមនស្សជាអនេកដែលបានមកចូលរួម ជាអធិបតីនៅក្នុងពិធីបុណ្យលើកទី ៦៥ នៃការបង្កើតស្ថាប័ន គយនិងរដ្ឋាករកម្ពុជាដែលមានលក្ខណៈជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ។ ការប្រារព្ធពិធីដ៏មហោឡារិក រួមទាំងការដាក់បង្ហាញនូវសមិទ្ធផលនានាក្នុងពេលនេះគឺជាសក្ខីភាពថ្មីមួយទៀត ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញ នូវការលូតលាស់កាន់តែរឹងមាំឡើងជាលំដាប់នៃរដ្ឋបាលគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា ដែលបានឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលនៃការកសាង អភិវឌ្ឍន៍ និងការកែទម្រង់ជាបន្តបន្ទាប់។ ខួបលើកទី ៦៥ បញ្ជាក់ប្រាប់យើងថា រដ្ឋបាលគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជាមានឤយុ ៦៥ ឆ្នាំហើយ ដែលមានចំណាស់ប្រហាក់ប្រហែលនឹងឯករាជ្យភាពរបស់កម្ពុជាពីអាណានិគមបារាំងផងដែរ។ ខ្ញុំសូមឆ្លៀតឱកាសនេះសម្តែងនូវកត្តញ្ញូតាធម៌ដ៏ជ្រាលជ្រៅ ចំពោះព្រះរាជបូជនីយកិច្ចដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមរបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នៃយើងដើម្បីទាមទារឯករាជ្យជូនកម្ពុជា ក្នុងនោះរួមមានទាំងការបង្កើតរដ្ឋបាលគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា ដោយបំបែកចេញពីរដ្ឋបាលគយ និងរដ្ឋាករសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិនកាលពី ៦៥ ឆ្នាំមុនផងដែរ។ រូបខ្ញុំផ្ទាល់ក៏ដូចជាប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប ពិតជាមានការចងចាំមិនឤចបំភ្លេចបានឡើយ នូវព្រះមហាករុណាទិគុណដ៏ឧត្តុងឧត្គម និងថ្លៃថ្លានេះរបស់ព្រះអង្គ ដែលត្រូវបានឆ្លាក់ទុកជានិច្ចនិរន្តនៅក្នុងក្រាំងមាសនៃប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា។…
សូមក្រាបថ្វាយបង្គំសម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ សម្តេចព្រះរាជាគណៈ និងព្រះថេរានុថេរៈគ្រប់ព្រះអង្គ ជាទីសក្ការៈ សម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោកស្រី អស់លោក ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ និងអន្តរជាតិ សមាជិក សមាជិកានៃអង្គមីទ្ទិញ និងជនរួមជាតិទាំងអស់ជាទីគោរពស្នេហា ! ថ្ងៃនេះ ជាទិវាដ៏ឧឡារិកគម្រប់ខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី ៦៥ នៃការបង្កើតគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលនៅគ្រាដំបូងមានឈ្មោះថា “បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ” ដែលមានប្រវត្តិ និង ប្រពៃណីដ៏ថ្លៃថ្លាក្នុងការបម្រើប្រទេសជាតិ និងប្រជាជន ដោយរក្សាខ្ជាប់នូវគោលបំណង និង ឧត្តមគតិរបស់ខ្លួន គឺឈរនៅខាងប្រជាជន រួមសុខ រួមទុក្ខជាមួយប្រជាជននៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ប្រឹងប្រែងជម្នះគ្រប់ឧបសគ្គ ហ៊ានធ្វើពលិកម្មឥតរួញរា ដើម្បីប្រទេសកម្ពុជាមួយ ឯករាជ្យ សន្តិភាព សេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យ អព្យាក្រឹត និងវឌ្ឍនភាពសង្គម។ លើកំណាត់ផ្លូវដ៏វែងនេះ បន្ទាប់ពីបាន បដិសន្ធិឡើងនាថ្ងៃ ២៨ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥១ គណបក្សបានដឹកនាំការតស៊ូរំដោះជាតិ ប្រឆាំងការ ឈ្លានពានត្រួតត្រារបស់បរទេសយ៉ាងអង់អាចបំផុត ជាពិសេសការតស៊ូសង្រ្គោះជាតិពីរបប ប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុល ពត…
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ព្រឹទ្ធាចារ្យ បូជាចារ្យ គ្រូគង្វាល និងថ្នាក់ដឹកនាំ គ្រីស្តបរិស័ទទាំងអស់ជាទីមេត្រី! ជំនួបគ្រីស្តបរិស័ទ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី មួយឆ្នាំម្តង ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ និងភរិយាពិតជាមានការរីករាយដែលបានធ្វើជំនួបដំបូង ក៏ប៉ុន្តែមិនមែនជាជំនួបចុងក្រោយនោះទេ។ ខ្ញុំបានធ្វើជំនួបជាបន្តបន្ទាប់ ប្រចាំឆ្នាំក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា តាមរយៈបុណ្យទានផ្សេងៗ ហើយក៏មានជំនួបផ្សេងៗក្នុងពិធីស្រាយបួសរបស់សាសនិកឥស្លាម។ ឥឡូវនេះ យើងជួបគ្នាជាលើកដំបូង ប៉ុន្តែខ្ញុំសង្ឃឹមថាបើសិនមានសំណូមពរ យើងក៏អាចកំណត់ជាមួយគ្នាមួយឆ្នាំម្តង។ តើព្រម ឬមិនព្រម? អរគុណណាស់ ដូច្នោះមានន័យថា ចាប់ពីនេះតទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធម្មការ និងសាសនា ត្រូវសម្រុះសម្រួលកម្មវិធីជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏ដូចជាសហគមន៍គ្រីស្តបរិស័ទ ដើម្បីនឹងកំណត់ពេលវេលាជួបជុំគ្នាក្នុងមួយឆ្នាំម្តង។ គោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នាដោយគ្មានការលើកលែង ថ្ងៃនេះ ការជួបជុំរបស់យើងបានចាប់ផ្តើមជាមួយរបាយការណ៍របស់ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា។ ខ្ញុំគួរនិយាយបន្តិចថា ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំក៏មានរឿងរ៉ាវផ្ទាល់ដែរ គឺប៉ូលីសផាក (ដែល)បានសេចក្តីថា យើងទាំងអស់គ្នា សូម្បីនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏មិនអាចគេចផុតពីការដែលត្រូវគោរពច្បាប់ដែរ។ សង្ឃឹមថា គ្រីស្តសាសនិករបស់យើង នឹងផ្តល់នូវការទូន្មានបន្តចំពោះបរិស័ទរបស់ខ្លួន ដើម្បីគោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នា។ ប្រទេសជាតិមួយ ទោះបីកាន់សាសនាណាក៏ដោយ ត្រូវមានការគោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នា គ្មានការលើកលែង…