Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
សម្ដេចអនុប្រធានទាំងបួន!ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ជាប្រធានគណបក្ស និងថ្នាក់ដឹកនាំនៃគណបក្សនយោបាយទាំងអស់ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមនៅថ្ងៃនេះ ជាដំបូង ខ្ញុំសូមសម្ដែងនូវការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្ដៅចំពោះ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ថ្នាក់ដឹកនាំ នៃបណ្ដាគណបក្សនយោបាយទាំងអស់ដែលបានស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ និងចងសម្ព័ន្ធភាព និងចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃនេះ។ ក្នុងឋានៈជាម្ចាស់ផ្ទះ ខ្ញុំមានការរីករាយ ដែលឯកឧត្តម លោកជំទាវ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃបណ្ដាគណបក្ស អញ្ជើញមកទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅថ្ងៃនេះ។ យើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងអំពីប្រវត្ដិនៃការចាប់ផ្ដើមរបស់យើងមាន ១៨ គណបក្សនយោបាយ ដែលមានសំណូមពរសុំជួបខ្ញុំនិងចងសម្ព័ន្ធភាព។ ផ្ដើមចេញពីគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់ ១៨គណបក្សនយោបាយនេះ ខ្ញុំក៏បានជំរាបជូនទៅគណបក្សដទៃទៀត (ធ្វើអោយ)ចំនួន បានឡើងដល់ ២៨គណបក្សនយោបាយ ដែលនឹងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគ្នានៅថ្ងៃនេះ។ ដើម្បីងាយយល់និងបង្ហាញជូនជនរួមជាតិឲ្យបានជ្រាប ខ្ញុំគួរតែអាននូវខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្ដិការ និងសម្ព័ន្ធភាពនៃបណ្ដាបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ហើយខ្ញុំគួរតែបកស្រាយលើចំណុចមួយចំនួន។ ខ្ញុំសូមអានទាំងស្រុងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ (ក) ខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្ដិការនិងចងសម្ព័ន្ធភាព រវាងគណបក្សនយោបាយ កិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្ដិការនិងសម្ព័ន្ធភាពរវាងបណ្ដាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ដើម្បីជំរុញការអនុវត្ដនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិឲ្យបានកាន់តែរឹងមាំ ដើម្បីប្រមូលកំលាំងស្នេហាជាតិចូលរួមថែរក្សាសន្ដិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយសំដៅធានាឲ្យភាពសុខសាន្ដ និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសរយៈពេលយូរអង្វែង គណបក្សចំនួន ២៨ (ដែលខ្ញុំមិនអានឡើងវិញនូវឈ្មោះទាំង ២៨គណបក្ស ដែលគណៈចាត់តាំងកម្មវិធីបានឧទ្ទេសនាមនោះទេ) បានសម្រេចចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគ្នា និងបានព្រមព្រៀងគ្នាដូចតទៅនេះ៖ ១. ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការល្អជាមួយគ្នាដោយស្មើភាព ស្មើសិទ្ធិ គោរពនូវឯករាជ្យភាព និងស្វ័យភាពរបស់គណបក្សនិមួយៗដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិនិងប្រជាជន។ ២.…
ផ្ញើជូនឯកឧត្តម លោកជំទាវ ប្រធានគណបក្សនយោបាយ និងថ្នាក់ដឹកនាំនៃបណ្ដាគណបក្សនយោបាយ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំពេញចិត្តដែលបានទទួលនូវការស្នើសុំ ក៏ដូចជាសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នៃបណ្ដាគណបក្សនយោបាយនានា ដែលមានបំណងចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ក្នុងនាមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ខ្ញុំសូមស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្ដៅគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនិងបំណងដ៏ល្អរបស់បណ្ដាគណបក្សនយោបាយ ដែលបានផ្ញើ(ការស្នើសុំ)និងការធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួចមកហើយ។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពេញចិត្តនឹងការចងសម្ពន្ធភាពលើមូលដ្ឋាននៃការគោរពឯករាជ្យភាពនៃគណបក្សរៀងៗខ្លួន។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនព្យាយាមត្រួតត្រាទៅលើគណបក្សនយោបាយដទៃទេ ប៉ុន្តែពេញចិត្តនឹងធ្វើការជាមួយគណបក្សផ្សេងទៀត ដោយគោរពនូវឯករាជ្យរបស់បណ្តាគណបក្សទាំងអស់ ដោយចាត់ទុកគណបក្សទាំងអស់ជាដៃគូស្មើភាពនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ យើងមិនបានគិតថាគណបក្សបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាគណបក្សធំ ឯគណបក្សដទៃដែលមិនបានចូលរួមបោះឆ្នោត ឬបានចូលរួមបោះឆ្នោតតែគ្មានកៅអីក្នុងសភា ជាគណបក្សតូចតូចឬក៏ជាគណបក្សដែលមិនស័ក្កិសមជាធ្វើជាដៃគូនោះទេ។ យើងផ្ដល់ការគោរពចំពោះគណបក្សទាំងអស់ដែលចុះបញ្ជីស្របច្បាប់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ តាមខ្ញុំដឹង រាជរដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមទទួលយកគណបក្សចំនួន ៣០ចូលរួមនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះនិងផ្ដល់យោបល់។ ក្នុងន័យនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាត្រៀមទទួលយកនូវដៃគូទាំងអស់ដែលចង់រួបរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមរូបភាពនៃការចងសម្ពន្ធភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដោយស្មើភាពនិងស្មើសិទ្ធ។ ខ្ញុំបានឱ្យក្រុមជំនួយការថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ព្រៀងនូវកិច្ចព្រមព្រៀងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងគណបក្សទាំងអស់ដែលនឹងចងសម្ពន្ធភាពជាមួយគ្នា។ ខ្ញុំនឹងជួបជាមួយឯកឧត្តមលោកជំទាវនាពេលខាងមុខ ដើម្បីពិភាក្សាលើខ្លឹមសារនៃពង្រៀងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ហើយក៏នឹងឈានទៅចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារឬកិច្ចព្រមព្រៀង សហប្រតិបត្តិការរវាងបណ្ដាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាផងដែរ។ យើងមានតម្រូវការរួបរួមបណ្តាគណបក្សនយោបាយនានានៅកម្ពុជា ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនៃការរក្សាសន្តិភាព ធានាការអភិវឌ្ឍរយៈពេលវែង រួមជាមួយគ្នាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ការពាររបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ការពារសិទ្ធមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋ។ ដូចជាកិច្ចការផ្សេងទៀតដែរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតម្រូវឱ្យយើងរួបរួមគ្នាដើម្បីការពារ ឬនិយាយមួយម៉ាត់ឱ្យខ្លីការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ យើងក៏មានកាតព្វកិច្ចដើម្បីកំចាត់ចោលនូវនយោបាយជ្រុលនិយមឱ្យចេញឱ្យផុតពីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីធានាដល់សាមគ្គីភាព ឯកភាពជាតិ ក៏ដូចជារក្សាសន្តិភាព…
(១) តួសម្ដែងច្រើនជំនាន់ខុសគ្នា សម្ដែងក្នុងរឿង “កូនប្រុសក្រោមពន្លឺព្រះច័ន្ទពេញបូណ៌មី” ថ្ងៃនេះ ជាការបង្ហាញមុខដំបូង បន្ទាប់ពីថ្ងៃទី ២២ ខែសីហា កន្លងទៅ ដែលពេលនោះ ខ្ញុំធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ បន្ទាប់ពីការចាកចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងផ្តល់ឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយបន្តវេន គ្រប់គ្រងដឹកនាំនីតិប្រតិបត្តិ។ ខ្ញុំសូមអរគុណចំពោះសម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី អ្នកនាងកញ្ញា ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមនៅក្នុងពិធីបិទកញ្ចក់កាម៉េរ៉ាថតខ្សែភាពយន្ត រឿង «កូនប្រុសក្រោមពន្លឺព្រះច័ន្ទពេញបូណ៌មី»។ អម្បាញ់មិញ ឯកឧត្តម ហ៊ុយ វាសនា បានធ្វើរបាយការណ៍ទាក់ទង នឹងដំណើរការថតរឿងនេះ។ ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះ ថ្លែងនូវការកោតសរសើរចំពោះអ្នកដឹកនាំរឿង ក៏ដូចជាកោតសរសើរចំពោះអ្នកបច្ចេកទេស កោតសរសើរចំពោះតួសម្ដែងទាំងអស់។ យើងមានតួសម្ដែងច្រើន ដែលខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថាគ្របដណ្ដប់ត្រឹមតែប្រមាណជាមិនដល់ ៣០% នោះទេ។ បើយោងទៅលើកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រពិត រឿងនេះមានតួអង្គច្រើនទៀតដែលយើងមិនបានរំលឹក ហើយប្រសិនបើត្រូវថតឱ្យអស់សាច់រឿង រឿងនេះអាចឈានដល់ ៣០០ ភាគ ក៏ថាបាន។ ប៉ុន្តែយើងមិនមានលទ្ធភាពធ្វើបែបនោះទេ។ យើងបានប្រមូលតួសម្ដែងតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និងបន្តបន្ទាប់ទៀតច្រើនជំនាន់ខុសគ្នា ដើម្បីសម្ដែងរឿងនេះ។ ខ្ញុំយល់ពីការលំបាកនៃការថតរឿងនេះ។ ដែលលំបាកជាងគេ ដូចដែលខ្ញុំនិយាយពេលដែលយើងចាប់ផ្ដើមក្រុងពាលីដើម្បីរៀបចំថតខ្សែភាពយន្តនេះគឺតួសម្ដែងរបស់យើង មិនដូចតួអង្គជាក់ស្តែងកាលពីសម័យនោះទេ។ ខ្ញុំបាននិយាយថា ត្រូវយកតួសម្ដែងទៅលុតដំ…
