សេចក្តីដកស្រង់ប្រសាសន៍ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន សំណេះសំណាលជាមួយប្រជាជនប្រុងប្រៀបផ្លាស់ទីលំនៅទៅ តំបន់ ពាក់ស្នែង ស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប

ថ្ងៃនេះខ្ញុំរីករាយដែលបានមកជួបជាមួយបងប្អូននៅតំបន់ពាក់ស្នែង ហើយក៏ជាលើកដំបូងដែរ។ មុននេះខ្ញុំធ្លាប់តែលឺឈ្មោះ ពាក់ស្នែង។ តំបន់ពាក់ស្នែងគឺជាតំបន់ដ៏ស្រួចស្រាលមួយកាលពីសម័យសង្គ្រាម។ រហូតមកដល់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ ប៉ុន្មានទេ? ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសត្រូវបានអនុវត្តហើយ មានជនជាតិអូស្ត្រាលីម្នាក់ ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់ពីតំបន់ពាក់ស្នែងនេះយកទៅសម្លាប់នៅអន្លង់វែងឯណោះ នៅពេលដែលយើងមិនទាន់បានបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅឆ្នាំ ១៩៩៨។ ឥឡូវនេះ តំបន់ពាក់ស្នែងក្លាយទៅជាតំបន់អភិវឌ្ឍថ្មីមួយ ដែលរៀបចំសម្រាប់បងប្អូនដែលរស់នៅក្នុងតំបន់មានការហាមឃាត់ (ដែលមានការ)ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធអង្គរ។ អម្បាញ់មិញឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជា សុផារ៉ា ប្រធានក្រុមការងារតម្រង់ទិសពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ (បានជំរាបជូនហើយ និង)ដែលយើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងហើយ។ ខ្ញុំគិតថា បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនេះបានស្តាប់សារដែលខ្ញុំបានជួបប្រជាពលរដ្ឋនៅឯតំបន់ រុនតាឯក ចំនួន  ៣ ដងរួចហើយ។ ខ្ញុំសូមអរគុណចំពោះការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រុមតម្រង់ទិស និងក្រុមការងារទាំងអស់ដែលបានខិតខំធ្វើឱ្យតំបន់ពាក់ស្នែងនេះ រៀបចំបានឆាប់រហ័សសម្រាប់ទទួលយកប្រជាពលរដ្ឋ ដែល(យើង)មិនអាចទទួលបានតទៅទៀតនៅឯ រុនតាឯក។ កម្លាំងវិស្វកម្មនិងកម្លាំងនានាបានខិតខំធ្វើកិច្ចការងារនេះ ដើម្បីបើកផ្លូវចូលមកតំបន់(ពាក់ស្នែង)នេះ និងរៀបចំដាក់ការអនុវត្តហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា ដូចជា(អ្វីដែលយើងបាននិងកំពុងធ្វើនៅ)តំបន់ រុនតាឯក ផងដែរ។ មុនចូលដល់បញ្ហាហ្នឹង អនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំបានជម្រាបថា នៅក្នុងការដាក់ជូនសម្រាប់បងប្អូនទាំងអស់នៅទីនេះគឺមាននំបុ័ង មានទឹកក្រូច មានទឹកសុទ្ធ។ សុំកុំខ្លាចចិត្តអី។​​ ពេលដែលខ្ញុំនិយាយ (ក៏សូមបងប្អូន)ពិសារទៅចុះ ព្រោះតាការគិតគូរបស់ខ្ញុំ រឿងនេះបានចាប់ផ្តើមមក រុនតាឯក លើកទី ២​។ ពេលនោះខ្ញុំគិតថា…

សេចក្តីដកស្រង់ប្រសាសន៍ សម្តេចតេជោ សំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋតាំងទីលំនៅថ្មីនៅតំបន់ រុនតាឯក (លើកទី ៣) ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប

​​(១) មក រុនតាឯក លើកទី៣ ជួបជុំដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃការចាប់ផ្តើម, ប្រជាពលរដ្ឋដូរទីលំនៅចេញពីតំបន់អង្គរដើម្បីគោរពលក្ខខណ្ឌតម្រូវដោយ UNESCO ថ្ងៃនេះគឺមានការរីករាយដែលបានមកជួបបងប្អូននៅរុនតាឯកសាជាថ្មីម្តងទៀត ប៉ុន្តែជួបអ្នកថ្មីដែលមិនទាន់បានជួប។ មុននឹងខ្ញុំនិយាយតទៅទៀតខ្ញុំគួរតែជម្រាបថានៅនឹងមុខបងប្អូនដែលបានមានរួចទៅហើយនោះមាននំបុ័ង មានទឹកសុទ្ធ មានទឹកក្រូច។ អញ្ចឹងទេ ពេលដែលខ្ញុំនិយាយបងប្អូនអាចទទួលទាននំបុ័ង អាចទទួលទានទឹកក្រូច ទឹកអីតាមចិត្តចង់។ ឯអ្នកដែលអត់គឺខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏មានទឹកដែរ។ ថ្ងៃនេះជាពេលវេលាទី៣ ហើយក៏ខ្ញុំចាត់ទុកថាសម្រាប់ រុនតាឯក ជាការជួបជុំដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃការចាប់ផ្តើម ប៉ុន្តែមិនមែនជាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃពេលអភិវឌ្ឍទេ។ យើងនឹងមានឱកាសជួបគ្នានៅ រុនតាឯក ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត នៅពេលដែលបងប្អូនយើងមករស់នៅទីនេះ។ ខ្ញុំសូមអរគុណចំពោះឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជា សុផារ៉ា ដែលបានដឹកនាំសម្របសម្រួលជាមួយនឹងបណ្តាស្ថាប័ននានា ក្នុងឋានៈជាក្រុមការងារតម្រង់ទិសនៅទីនេះ។ អម្បាញ់មិញឯកឧត្តម ជា សុផារ៉ា បានរាយការណ៍ជូនបងប្អូន ជូនយើងទាំងអស់គ្នានៅទីនេះ អំពីវឌ្ឍនភាពដែលសម្រេចបានដែលធ្វើឡើងដោយស្ថាប័ននានាទាំងផ្នែកទឹក ទាំងផ្នែកអគ្គិសនី ទាំងផ្លូវថ្នល់ ទាំងការកសាងសាលារៀន ទាំងការកសាងវត្តអារាម ការកសាងផ្នែកដទៃទៀតសម្រាប់ដំណើរការនៅក្នុងតំបន់ រុនតាឯក របស់យើងនេះ។ នៅទីនេះ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាំបាច់ដែលបានធ្វើរួចមកហើយដូចជាសាលារៀន និងកំពុងតែសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា ដែលក្រោយនេះ អាចនិយាយបានដូចច្នោះថានឹងក្លាយជាកូនក្រុងរណបមួយបាន នៅពេលក្រោយទៅទៀត។ ខ្ញុំសូមអរគុណជាមួយស្ថាប័នទាំងអស់ ដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើឱ្យមានវឌ្ឍនភាពនៃកិច្ចការងារនេះ។ ខ្ញុំដឹងច្បាស់ណាស់ថា…

ដកស្រង់ប្រសាសន៍សង្កថា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន សំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ស្ម័គ្រចិត្តរើសំណង់ចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ទៅតាំងទីលំនៅថ្មីនៅភូមិរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប

(១) ព្រះរាជតម្រិះព្រះបរមរតនៈកោដិ ផ្ដើមគំនិតដាក់អង្គរវត្ដជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩១ ថ្ងៃនេះគឺជាថ្ងៃបិណ្ឌទី ៣ នៃពិធីសាសនារបស់យើង ហើយក៏ជាថ្ងៃមួយដែលបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ​រ​បស់យើងអាចមកជួបជុំគ្នានៅទីនេះ។ ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះ អរគុណចំពោះប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង ដែលយល់ពីអ្វីដែលយើងគួរធ្វើ។ អរគុណចំពោះឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី​ ជា​សុផារ៉ា​ ដែលបានដឹកនាំគណៈកម្មាការ តម្រង់ទិសដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងតំបន់អង្គរ ក៏ដូចតំបន់​ទីក្រុងសៀមរាបក្នុងរយៈពេលកន្លងទៅ។ ទោះបីថ្ងៃនេះ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋដែលចេញពី​ទីក្រុងសៀមរាបមកតាំងទីលំនៅ នៅរុនតាឯកនេះ មិនមានវត្ដមានជួបជុំនៅទីនេះ ​ក៏ប៉ុន្ដែខ្ញុំគួរនិយាយប្រាប់​និងអរគុណចំពោះបងប្អូនទាំងអស់នោះ ហើយក៏មានក្របខណ្ឌគោលនយោបាយដូចបងប្អូននៅទីនេះផងដែរ ដែលបន្ដិចទៀតខ្ញុំនឹងនិយាយដល់។ ខ្ញុំសូមអរគុណ … ចំពោះ​មន្ដ្រីនានា មានកម្លាំងរហូតទៅដល់ជិត ២ ពាន់នាក់ ដែលបានចូលរួមធ្វើការងារនេះ ហើយការដោះស្រាយបញ្ហារបស់យើងនៅពេលនេះ គឺត្រូវដោះស្រាយជាមូលដ្ឋាន។ យើងមិនអាចបន្ដ​អង្គុយបក់ផ្សែងតទៅទៀតទេ គឺត្រូវពន្លត់ភ្លើងតែម្ដង។ បើមិនដូច្នោះទេ អ្វីដែលយើងនឹងទទួលការ​ខាត​បង់គឺធំធេង។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងមិនអាចដោះស្រាយបានបញ្ហានិងមិនអាចពង្រីកនូវសិទ្ធិ​អំណាចរបស់ខ្លួនក្នុងការកាន់កាប់សិទ្ធិស្របច្បាប់ទៅលើដីធ្លី ឬការកសាងផ្ទះសម្បែង ហើយរស់នៅដោយមានការភ័យខ្លាច។ ខ្ញុំគួរតែនិយាយដើម្បីពន្យល់បងប្អូនដែលនៅទីនេះ ក៏ដូចជាបង​​ប្អូនដែលរស់នៅទីកន្លែងដទៃ និងដើម្បីការយល់ដឹង ចៀសវាងការឃោសនាដ៏អកុសលរបស់ជន​មួយក្រុមតូច ដែលគេតែងតែប្រឆាំងនូវអ្វីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើ។ … ប្រសិនបើមិនមានការចាំបាច់សម្រាប់​ប្រទេសជាតិ តើចាំបាច់ទៅឈឺក្បាលធ្វើអ្វី​ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋបានទៅរស់នៅទីនោះទៅហើយ។ ប៉ុន្ដែខ្ញុំគួរតែបញ្ជាក់ «តំបន់រមណីយ​ដ្ឋានប្រាសាទអង្គររបស់យើងត្រូវបានដាក់ចូលជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក»។ ខ្ញុំគួរតែរំលឹកបន្ដិចពីប្រវត្ដិបញ្ហា​នោះ។ ព្រះករុណាព្រះបិតាជាតិ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម…