Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
[ចម្លើយ ចំពោះ សំណួរទី ១] សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មប៉ះពាល់ដំបូងគេ គឹប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធនោះឯង … សូមអរគុណចំពោះសំណួរនេះ។ យើងបានដឹងហើយថា ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មបានកើតឡើង។ យើងសង្កេតមើលឃើញថា តើអ្នកដែលខូចខាតនោះគឺជាអ្នកណា? ដំបូងបំផុត គឺប្រទេសដែលមានសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នានោះឯងជាអ្នកទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់។ ឧទាហរណ៍ សហរដ្ឋអាមេរិកវាយពន្ធទៅលើទំនិញរបស់ចិន ហើយចិនវាយពន្ធតវិញទៅលើទំនិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក តើនរណាជាអ្នកទទួលរងគ្រោះមុនគេ? គឺប្រជាជនអាមេរិកនោះឯងដែលជាអ្នកទិញទំនិញ។ ឧទាហរណ៍ថា សម្ភារៈមួយដែលមានតម្លៃត្រឹមតែ ១០០ ដុល្លារទេ ប៉ុន្តែ ត្រូវវាយពន្ធទៅដល់ ២០% ដូច្នេះ វានឹងត្រូវបង្កើនប្រាក់ចំណាយសម្រាប់(ទិញ)របស់មួយដដែល គឺពី ១០០ ទៅ ១២០ (ដុល្លារ) ត្រឡប់មកវិញ ចិនក៏នឹងមានករណីដូចគ្នានោះដែរ។ ដូច្នេះ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះ វាមានផលប៉ះពាល់ផ្ទាល់តែម្តងសម្រាប់ប្រទេស និងប្រទេស ដែលគេមានបញ្ហាជាមួយគ្នា។ ពិភពលោកទទួលផលប៉ះពាល់ពីសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មផង និងពីការដាក់ទណ្ឌកម្មផង ច្បាស់ណាស់ថា ពិភពលោកក៏នឹងទទួលផលប៉ះពាល់ដូចគ្នានេះដែរ ដោយសារតែមានភាពបត់បែននៅក្នុងបញ្ហាមិនច្បាស់លាស់មួយចំនួន។ បញ្ហាទណ្ឌកម្មនេះទៀតសោត យើងត្រូវឃើញថា មិនមែនគ្រាន់តែ(ត្រូវបានធ្វើ)នៅក្នុងក្របខណ្ឌប្រទេស និងប្រទេសទេ (វាមាន)សូម្បីតែទណ្ឌកម្ម ដែលចេញពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ (ដែល)វាមិនមែនជាប់ពាក់ព័ន្ធតែជាមួយប្រទេសណាមួយ(ដោយចំពោះ)ទេ ក៏ប៉ុន្តែ វាពាក់ព័ន្ធនឹងប្រទេសទាំងអស់។…
នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២៩ ដដែលនេះ បន្ទាប់ពីអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងសិក្ខាសាលស្តីពី «បរិយាកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា» ហើយនោះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា និងគណៈប្រតិភូបានអញ្ជើញពិសាអាហារថ្ងៃត្រង់ និងពិភាក្សាលើបញ្ហាមួយចំនួន ដែលរៀបចំដោយ ឯកឧត្តម ម៉ាសាហ៊ីរ៉ូ អ៊ីម៉ាមូរ៉ា (Masahiro IMAMURA) ប្រធានសម្ព័ន្ធមិត្តភាពសភាជប៉ុន-កម្ពុជា។ នៅក្នុងពិធីនេះ ក៏មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសមាជិកសភារបស់ជប៉ុនជាច្រើនរូបផ្សេងទៀតផងដែរ។ នៅក្នុងជំនួបពិសាអាហារ និងពិភាក្សាការងារនោះ ឯកឧត្តម ម៉ាសាហ៊ីរ៉ូ អ៊ីម៉ាមូរ៉ា បានសម្តែងការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះវត្តមានរបស់ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងគណៈប្រតិភូដែលបានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន ឯកឧត្តមបានលើកឡើងអំពីទំនាក់ទំនងប្រទេសជប៉ុន និងកម្ពុជា ដែលកំពុងមានភាពជិតស្និទ្ធិយ៉ាងខ្លាំង។ ឯកឧត្តម ក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីការវិវឌ្ឍដ៏ល្អប្រសើរនៃការវិនិយោគរបស់ជប៉ុននៅកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុនជប៉ុនប្រមាណ ៣០៩ ក្រុមហ៊ុន កំពុងបណ្តាក់ទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជា។ ដោយឡែកទំហំពាណិជ្ជកម្មប្រទេសទាំងពីរ ក៏មានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ។ បើតាមឯកឧត្តមប្រធានសម្ព័ន្ធមិត្តភាពសភាជប៉ុន-កម្ពុជា បច្ចុប្បន្ននេះទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសជប៉ុន និងកម្ពុជា មានជិត ៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ ឯកឧត្តមក៏រំលឹកផងដែរថាពីការធ្វើពិធីផ្សេងរវាងជប៉ុន និងកម្ពុជា ដើម្បីអបអរសាទរខួប ៦០ ឆ្នាំរវាងប្រទេសទាំងពីរកាលពីឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅ ហើយក្នុងឱកាសប្រារព្ធខួប៦០ ឆ្នាំនោះ…
នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ នៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញចូលរួមក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី២៥ ស្ដីអំពីអនាគតអាស៊ី នៅប្រទេសជប៉ុននោះ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក ណូប៊ីហ៊ីកូ សាសាគី (Nbuhiko Sasaki) ប្រធាន និងជានាយកប្រតិបត្តិថ្មីនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសជប៉ុន (JETRO)។ ក្នុងជំនួបនោះ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានស្វាគមន៍ លោកជានាយកប្រតិបត្តិថ្មី នៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសជប៉ុន (JETRO) ដោយសម្តេចបានគូសបញ្ជាក់ថា សម្តេចពិតជារីករាយដែលបានចូលក្នុងសកម្មភាពមួយចំនួននៅទីក្រុងតូក្យូប្រទេសជប៉ុននេះ ជាពិសេសក្នុងឱកាសសម្ដេចអញ្ជើញចូលរួមក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី ២៥ ស្ដីពី “អនាគតអាស៊ី” នេះ។ លោក ណូប៊ីហ៊ីកូ សាសាគី ក៏បានអរគុណចំពោះសម្តេចតេជោផងដែរ ដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យលោក និងក្រុមការងាររបស់លោកបានជួបសម្តែងការគួរសមនាពេលនេះ។ លោកក៏បានអរគុណដល់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) ដែលបានរៀបចំក្នុងវេទិកាវិនិយោគកម្ពុជា។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការងារមួយចំនួនលោកក៏បានអរគុណដល់សម្ដេចតេជោ ដែលបានកែសម្រួលបរិយាកាស នៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជា ដែលការកែសម្រួលទាំងអស់នោះគឺបានចំណេញពេលវេលាច្រើន ដោយសារការកាត់បន្ថយនូវការត្រួតពិនិត្យកាំកុងត្រូល និងថ្លៃសេវាផ្សេងៗ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោកបានចាត់ទុកថាភាគីជប៉ុនពិតជារីករាយក្នុងការមកធ្វើពាណិជ្ជកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាពិសេសការធ្វើលើវិស័យដឹកជញ្ជូននេះ។ លោកបន្តថា ការបើកការិយាល័យនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ដែលពេលនោះមានតែក្រុមហ៊ុន ៤៥…