Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
(១) ជួបយឺត ប្រសើរជាងមិនបានជួប ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី។ គ្រូឧទ្ទេស អាចារ្យ អាចារិនី ទាំងអស់ជាទីស្រលាញ់។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានការរីករាយដែលបានមកចូលរួមក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយនឹងអាចារ្យ អាចារិនី លើកទី៨។ បើតាមខ្ញុំចាំ ខ្ញុំចូលរួមនៅលើកទី១ ឯបន្តបន្ទាប់មក គឺលោកជំទាវ ម៉ែន សំអន បានតំណាងឱ្យខ្ញុំ ធ្វើការជួបសំណេះសំណាលជាបន្តបន្ទាប់។ លើកនេះ ជាលើកទី៨ បន្ទាប់ពីការបណ្ដុះបណ្ដាល គឺក្រសួងធម្មការនិងសាសនា ឯកឧត្តម ឈិត សុខុន បានស្នើអញ្ជើញម្ដងទៀត។ គាប់ជួននៅឆ្នាំនេះ មានការជួបជុំខាងគ្រិស្ដសាសនាផង មានការជួបជុំខាងឥស្លាមសាសនាផង យើងក៏មិនអាចនឹងបដិសេដជាមួយនឹងការចូលរួមសម្រាប់ការសំណេះសំណាលជាមួយនឹងអាចារ្យអាចារិនី។ ខ្ញុំក៏មិនភ្លេចនូវការសូមការអភ័យទោស អំពីការផ្លាស់ប្ដូរពេលវេលាសម្រាប់ការជួបជុំនេះ។ កាលពីមុន គ្រោងនៅព្រឹកថ្ងៃទី០៣ ខែមេសា ប៉ុន្តែ ដោយសារកម្មវិធីមមាញឹកពេក បើសិនជាយើងធ្វើនៅព្រឹកថ្ងៃទី ០៣ គឺខ្ញុំត្រូវទៅសម្ពោធមន្ទីរពេទ្យក្រូចឆ្មារនៅព្រឹកថ្ងៃទី ០៤ ហើយល្ងាចថ្ងៃទី ០៤ ត្រូវហោះចេញទៅវៀងច័ន្ទដើម្បីប្រជុំកំពូលគណៈកម្មការអន្តរជាតិខាងទន្លេមេគង្គ។ អញ្ចឹងបានជាស្នើសុំលើកពេលវេលាពីការជួបនៅព្រឹកថ្ងៃទី ០៣ មកកាន់ការជួបនៅព្រឹកថ្ងៃទី ០៨ នេះវិញ។ បើទោះបីជាមានការលើកពេល…
ថ្ងៃនេះ យើងមានឱកាសបានមកជួបជុំគ្នាម្តងទៀត នៅក្រោមបរិយាកាសដ៏សែនរីករាយ និងមានសាមគ្គីភាពយ៉ាងកក់ក្តៅជាទីបំផុត! ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ខ្ញុំនិងភរិយាតែងតែពិនិត្យតាមដានរាល់ព្រឹត្តិការណ៍កីឡា ជាពិសេស សុខទុក្ខកីឡាករ កីឡាការិនីដែលបាន និងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងបញ្ចេញសមត្ថភាព បច្ចេកទេស និងទេពកោសល្យរបស់ខ្លួនប្រកបដោយឆន្ទៈមោះមុត។ ជាមួយនេះ ក្រោមម្លប់ និងគុណតម្លៃនៃសន្តិភាពបានកំណត់គោលដៅនៃយុទ្ធនាការអប់រំសង្គមនិងផ្សព្វផ្សាយប្រធានបទរបស់កីឡាជាមូលដ្ឋានគឺ “កីឡារស់ក្នុងសន្តិភាព” “ប្រជាជនម្នាក់លេងកីឡាមួយមុខ” “កម្ពុជាស្អាត” “កម្ពុជាកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ និងកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលគ្រឿងញៀន”។ កម្ពុជាបានរង់ចាំរយៈពេល ៦៤ ឆ្នាំ ទើបសម្រេចចិត្តយកឆ្នាំ២០២៣ ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំការប្រកួតកីឡាស៊ីហ្គេម និង អាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម។ យើងបានខកខានចាប់យកឱកាសនេះ ជាច្រើនលើកច្រើនសាដើម្បីត្រៀមខ្លួន ប្រកបដោយសមត្ថភាព ពេញលេញ និងកៀរគរធនធានចាំបាច់គ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់រៀបចំការប្រកួតកីឡាថ្នាក់តំបន់ដ៏ធំនេះឱ្យបានល្អ និងរលូន ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។ ក្នុងស្មារតីនេះ ខ្ញុំតែងតែដាស់តឿនឲ្យមហាគ្រួសារកីឡា ក្រសួងស្ថាប័ន អង្គភាពពាក់ព័ន្ធ រាជធានី-ខេត្ត ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវ ដោយគោរពតាមស្តង់ដារកីឡាផង គោរពតាមទិដ្ឋភាពសង្គម-វប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីដ៏ល្អផូរផង់របស់ខ្មែរយើងផង។ កិត្តិយសរបស់ម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំស៊ីហ្គេម និងអាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម ឆ្នាំ ២០២៣ គឺជាមោទនភាពជាតិដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ហើយកិត្តិយសជាតិបានមកពីឆន្ទៈនយោបាយ និងការដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងការចូលរួមចំណែករបស់មហាគ្រួសារកីឡា ដែលមានវត្តមានចូលរួមនាពេលនេះ។ ក្នុងនាមជាម្ចាស់ផ្ទះ សម្រាប់ការប្រកួតកីឡាស៊ីហ្គេម និងអាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម…
(១) មន្ទីរពេទ្យបង្អែកស្រុកក្រូចឆ្មារ ការខិតខំសម្រាប់សុខភាពប្រជាជននៅទីជនបទ ឯកឧត្តម អ៊ូអិណុ អាត់ស៊ូស៊ី អគ្គរដ្ឋទូតជប៉ុន ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី បងប្អូនជនរួមជាតិ លោកគ្រូអ្នកគ្រូ សិស្សានុសិស្ស សាសនិកឥស្លាម ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមនៅក្នុងឱកាសនេះ ជាទីនឹករលឹក។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដែលបានមកចូលរួមក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នូវមន្ទីរពេទ្យបង្អែកស្រុកក្រូចឆ្មារ ដែលស្ថិតនៅទីកន្លែងអនុស្សាវរីយ៍។ ខ្ញុំនឹងនិយាយនៅថ្ងៃនេះបន្ដិច កាលពី ៥០ឆ្នាំមុន ឬអាចថា ៤៩ឆ្នាំមុន តើកើតឡើងនូវរឿងអ្វីនៅលើទឹកដីក្បែរខាងនេះ? ខ្ញុំសុំយកឱកាសនេះ សំដែងជូននូវការអបអរសាទរជាមួយនឹងសមិទ្ធផលថ្មី ដែលយើងបានទទួលនៅក្នុងទឹកដីនៃស្រុកក្រូចឆ្មារបស់យើង។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះឯកឧត្តម ជា សុផារ៉ា ដែលបានដឹកនាំកសាងនូវមន្ទីរពេទ្យដ៏ធំមួយនេះ។ ដូចដែលឯកឧត្តម រដ្ឋមន្រ្តី ម៉ម ប៊ុនហេង បានធ្វើរបាយការណ៍អម្បាញ់មិញ។ វាជាការខិតខំមួយ ដើម្បីបង្កើតឡើងនូវស្ថានភាពដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ជីវភាព សុខភាពប្រជាជនរបស់យើងនៅទីជនបទ។ (២) ជំងឺមិនស្លាប់អាចស្លាប់បាន ដោយសារខ្វះមន្ទីរពេទ្យ គ្រូពេទ្យ គ្មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បើយើងពិនិត្យកាលពីដើមឡើយ ស្រុកក្រូចឆ្មារ គឺជាទីជនបទ។ ពិតមែនហើយ … គេបែងចែកអ្នកទន្លេ ជាអ្នកកំពង់និងអ្នកជនបទថែមទៀត។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកកំពង់ក៏ស្ថិតនៅជាអ្នកជនបទ។…