Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
ខ្ញុំព្រះកុរណាខ្ញុំសូមក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះតេជគុណគ្រប់ព្រះអង្គ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អ្នកឧកញ៉ា លោកស្រី អ្នកនាង កញ្ញា! ថ្ងៃនេះខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ រីករាយដែលបានមកចូលរួមនៅក្នុងការផ្តល់សញ្ញាបត្រ សម្រាប់និស្សិត ៦២៥១ នាក់ នៃសាកលវិទ្យាល័យឯកទេសនៃកម្ពុជា។ អនុញ្ញាតអោយខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ សូមអភ័យទោស អំពីសំណាក់និស្សិតជាជ័យលាភី និងថ្នាក់ដឹកនំាទំាងអស់ ដែលថ្ងៃនេះជាថ្ងៃសម្រាកទេ បើនិយាយពីយោងតាមប្រតិទិន នៃការឈប់សម្រាកការភ្ជុំបិណ្ឌ ប៉ុន្តែពេលវេលារបស់ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំនោះ គឺពិតជាចង្អៀតពេកទៅហើយ ដូច្នេះអត់មានជម្រើសអ្វី ក្រៅតែពីការស្នើសុំថា កំណត់យកថ្ងៃហ្នឹង បើមិនយកទេ មានតែបញ្ជូនយកអ្នកផ្សេងមក។ ជាកុសលល្អដែរ សាកលវិទ្យាធិការ ចាន់ សុខុម ក៏ដូចជាសាស្ត្រាចារ្យ គណៈគ្រប់គ្រង និងនិស្សិតរបស់យើងយល់ព្រមទទួលនូវកម្មវិធីដ៏មមាញឹករបស់ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំនេះ។ ដំណើរវិវត្តន៍របស់សាកលវិទ្យាល័យឯកទេសនៃកម្ពុជា ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ ពិតជាមានកិត្តិយសដោយសារតែច្រើនលើកហើយ ដែលខ្ញុំព្រះកុរណាខ្ញុំ បានចូលរួមនៅក្នុងការប្រគល់សញ្ញាបត្រសម្រាប់និស្សិតនៅសាកលវិទ្យាល័យឯកទេសនៃកម្ពុជានេះ។ ជាមួយនឹងមោទនភាពនេះ ជាមួយនឹងកិត្តិយសនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ ក៏មានមោទនភាពជាមួយនឹងការវឌ្ឍនភាព នៃសាកលវិទ្យាល័យ ដែលបានពង្រីកខ្លួនតំាងពីតូចមកកាន់ធំ នេះជាដំណើរវិវត្តន៍មួយនៅក្នុងវិស័យអប់រំនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ វាជាដំណើរស្របគ្នា ជាមួយនឹងដំណើរឈានឡើង នៃសាកលវិទ្យាល័យឯកទេសរបស់កម្ពុជា ដែលមកដល់ពេលនេះ មានចំនួន ៩ អាគារ ស្មើនឹង ៣៥៦…
ធនធានមនុស្សមានការកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដែលបានមកចូលរួមចែកសញ្ញាបត្រ ចំពោះជ័យលាភីនៅសាកលវិទ្យាល័យពុទ្ធិសាស្រ្ត។ ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដោយសារធនធានមនុស្សរបស់យើង ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃកាន់តែមានការកើនឡើង តាមរយៈការខិតខំរួមរបស់យើងទាំងអស់គ្នា។ កាលពីដើមអាទិត្យនេះ ខ្ញុំក៏បានចូលរួមចែកសញ្ញាបត្រសម្រាប់សាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាជាតិ។ ថ្ងៃនេះ គឺយើងចែកសញ្ញាបត្រសម្រាប់និស្សិត ៣ កម្រិត៖ បរិញ្ញាបត្ររង បរិញ្ញាបត្រ និងបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ សម្រាប់និស្សិត ១.៦៩៤ នាក់។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបានធ្វើរបាយការណ៍អម្បាញ់មិញ ពីវឌ្ឍនភាពដែលបានកើតឡើងពេលកន្លងទៅនេះ ក្នុងនោះរាប់ទាំងការបណ្តុះបណ្តាល ក៏ដូចជាការចុះធ្វើសកម្មភាពមនុស្សធម៌របស់សាកលវិទ្យាល័យ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា យើងបន្តដំណើរនេះតទៅទៀត តាមរយៈការលើកកម្ពស់គុណភាពនៃកម្រិតឧត្តមសិក្សា។ យើងធ្វើទាំងព្រម ធ្វើលើកម្រិតតាំងពីបឋម មធ្យម និងថ្នាក់ឧត្តម របស់យើងនេះ។ ដូចដែលបានដឹងហើយថា ម្សិលមិញក៏មានការជួបសិស្សនិទ្ទេស A ដែលអមដំណើរមកទាំងក្រុមគ្រួសារ ដើម្បីទទួលបាននូវការលើកទឹកចិត្ត ជាមួយនឹងសិស្សជាង ៥ ម៉ឺននាក់ទៀត ដែលបានប្រឡងជាប់នៅក្នុងឆ្នាំនេះ ដែលមានអត្រារហូតទៅដល់ ៦២% មកប្រៀបធៀបទៅនឹងរយៈពេលនៃកំណែទម្រង់ដំបូងរបស់យើងដែលមានអត្រាជាប់ត្រឹមតែជាង ៤០% បន្តិច។ ខ្ញុំសូមថ្លែងនូវការកោតសរសើរចំពោះសាកលវិទ្យាល័យពុទ្ធិសាស្រ្ត ដែលបានខិតខំនៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតនៅទីនេះ ហើយក៏មានសល់នៅនិស្សិតមួយចំនួនផ្សេងទៀត ដែលកំពុងបន្តការសិក្សា។ សូមអរគុណទៅដល់សាកលវិទ្យាល័យដែលបានជួយសម្រាប់អាហារូបករណ៍ចំពោះខ្ញុំ ហើយដែលក្នុងនោះ ក៏បានផ្តល់ឲ្យនិស្សិតដែលគ្មានលទ្ធភាពបានចូលសិក្សានៅក្នុងនេះផងដែរ។ កោតសរសើរដល់និស្សិត និងគ្រួសាររបស់និស្សិតជ័យលាភី ខ្ញុំក៏សុំយកឱកាសនេះ…
ជួបជាមួយសិស្សដែលបាននិទ្ទេស A ជាប្រចាំឆ្នាំ មុនឡើងមកដល់នេះ ខ្ញុំក៏បានចូលជួបមាតាបិតា អាណាព្យាបាលរបស់ក្មួយៗ នៅឯផ្នែកខាងក្រោម។ ដោយសារយើងមិនមានទីកន្លែងគ្រប់គា្រន់ យើងត្រូវរៀបចំនៅខាងលើនេះ គឺមានសិស្សជាប់និទ្ទេស A និងនាយកសាលា និងអភិបាលរងខេត្តម្នាក់។ ការរៀបចំដំណើរលើកនេះ ត្រូវរៀបចំច្បាស់លាស់ មានការទទួលខុសត្រូវ ពេញលេញពីដើមដល់ចប់ ដែលក្នុងនោះ តម្រូវអោយអភិបាលរងខេត្តម្នាក់ និងប្រធានមន្ទីរអប់រំខេត្ត បូកនឹងនាយកសាលាដែលមានសិស្សនិទ្ទេស A (ចូលរួមដែរ)។ ខ្ញុំគិតថា ជាដំណើរការដ៏រីករាយមួយដែលយើងបានជួបជុំគ្នានៅទីនេះប្រចាំឆ្នាំ។ ខ្ញុំគិតថា ធ្វើ(ការជួបជាមួយសិស្សបាននិទ្ទេសA) ជាប្រចាំឆ្នាំ។ ពិតហើយ ឆ្នាំទីមួយ គឺយើងមាន(សិស្សបាននិទ្ទេស A)តែ ១១ នាក់ទេ ហើយឆ្នាំទីពីរ គឺមាន ១០៨ នាក់។ ឯឆ្នាំទីបី គឺមាន ៤០៥ នាក់ ប៉ុន្តែទោះបីជាឡើង ១ ០០០ នាក់ ក៏ខ្ញុំត្រូវតែរកវិធីដើម្បីជួបអោយបាន ដោយសារ(វាជា)កំណែទម្រង់ដែលហុចផ្លែផ្កា។ យើងបានទទួលផលហើយ ហើយក៏ទទួលស្វាគមន៍ពីសំណាក់មាតាបិតា អាណាព្យាបាល ក៏ដូចជាសង្គមទាំងមូលទទួលបានទៅលើបញ្ហាកំណែទម្រង់ក្នុងវិស័យអប់រំនេះ ពិសេសទាក់ទងនឹងការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ។ ខ្ញុំសូមមកឱកាសនេះ សំដែងនូវការអបអរសាទរ…