Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
ឯកឧត្តមថ្នាក់ដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន; អ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ធុរកិច្ចអាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២២; ឧកញ៉ា សុខ ពិសិដ្ឋ ប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងវិនិយោគអាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២២; ឯកឧត្តម, លោកជំទាវ, លោក, លោកស្រី ជាទីមេត្រី ! ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្តីសោមនស្ស ដោយបានចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងវិនិយោគអាស៊ាន ឆ្នាំ២០២២ ក្រោមមូលបទ៖ «អាស៊ានរួមគ្នាធ្វើ៖ ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងអស់គ្នា»។ ខ្ញុំក៏មានសេចក្តីរីករាយដោយកត់សម្គាល់ឃើញថា ព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃនេះទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ និងមានការចូលរួមពីបុគ្គលសំខាន់ៗ ដែលនឹងផ្ដល់នូវអនុសាសន៍ល្អៗ សម្រាប់ជាធាតុចូលក្នុង ការកំណត់អាទិភាពការងារ ក៏ដូចជាកំណត់នូវវិធានការសំខាន់ៗ ដើម្បីដោះស្រាយនូវបញ្ហាដែលយើងទាំងអស់គ្នាកំពុងតែជួបប្រទះ។ បន្ថែមលើនេះ, ខ្ញុំកត់សម្គាល់ផងដែរថា ប្រធានបទដែលត្រូវបានជ្រើសរើសសម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ មានលក្ខណៈស្របទៅនឹងមូលបទរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ក្នុងគោលបំណងពន្លឿន និងសម្របសម្រួលនូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជារួមរបស់អាស៊ាន ដើម្បីធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ នូវរបៀបវារៈសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងការកសាងឡើងវិញប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន, ភាពប្រកួតប្រជែង, ភាពធន់រឹងមាំ និងសមធម៌ក្រោយវិបត្តិកូវីដ-១៩។ ជាការពិត, យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវសហការគ្នា ដើម្បីធានាថា អាស៊ាននៅតែជាតំបន់ដែលមានភាពទាក់ទាញ និងរស់រវើក សម្រាប់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។ ជិតបីឆ្នាំមកនេះ…
សម្តេច, ឯកឧត្តម, លោកជំទាវ, លោក, លោកសី្រ! ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្តីសោមនស្ស ដោយបានចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកវេទិកាពិគ្រោះយោបល់កម្រិតខ្ពស់ក្នុងឱកាសខួបអនុស្សាវរីយ៍ ១០ឆ្នាំ ស្ដីពីកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (អាសិប) និងការប្រកាសជាផ្លូវការនៃសៀវភៅស្តីពីក្របខណ្ឌសម្រាប់ការធ្វើសមាហរណកម្មតំបន់របស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន និងអាស៊ីបូព៌ា (ERIA) នាពេលនេះ។ ខ្ញុំនៅចាំបានថា អាសិបតូវបានប្រកាសឱ្យចាប់ផ្តើមចរចាកាលពីឆ្នាំ២០១២ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២១ ដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន។ ឆ្នាំ២០២២ នេះ ជាខួបអនុស្សាវរីយ៍គម្រប់១០ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីការប្រកាសចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយក៏ជាឆ្នាំដែលអាសិបត្រូវបានចូលជាធរមានស្របពេលដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានជាថ្មីម្ដងទៀត។ ជាការពិត សមាជិកអាស៊ាន និងប្រទេសដៃគូទាំងអស់បានចាយពេលប្រមាណជាង៨ឆ្នាំ ជាមួយនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដោះស្រាយរាល់ការលំបាក និងភាពស្មុគស្មាញ ដោយមិនខ្លាចនឿយហត់ក្នុងការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះរហូតសម្រេចបានជោគជ័យដូចបំណង។ ខ្ញុំសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះរដ្ឋមន្ត្រី ក្រុមការងារចរចាពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស លេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាន ដែលបានផ្ដល់ការគាំទ្រ និងសម្របសម្រួលតាំងពីមុនពេលការប្រកាសឱ្យចាប់ផ្ដើមការចរចាក្នុងឆ្នាំ២០១២ រហូតកិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខា ដែលបង្កើតបានជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដែលធំជាងគេលើពិភពលោក។ បច្ចុប្បន្ននេះ ពិភពលោកកំពុងតែត្រូវបានហ៊ុមដោយហានិភ័យស្រួចស្រាល់ ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ភាពតានតឹងនៃស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់ ជាពិសេសសង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ព្រមទាំងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនិងបច្ចេកវិទ្យានានា កំពុងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដែលមិនអាចប៉ាន់ប្រមាណបាន និងអាចបង្កើតជាភាពស្មុគស្មាញ និងភាពវឹកវរដល់ការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់ និងសកល សម្រាប់រយៈពេលខ្លី និងមធ្យម។ និន្នាការពហុប៉ូល…
(១) សិស្សប្រមាណជា ៤ លាននាក់រៀនតាមអនឡាន/ឌីជីថល, ០១ វិច្ឆិកា ២០២១ ខួប ១ ឆ្នាំ នៃការបើកប្រទេសឡើងវិញ, កំណើនសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ២០២០ ធ្លាក់ដល់ -៣,១%, ២០២១ ឡើងមក ៣% និងនៅឆ្នាំ ២០២២ នឹងកើនដល់ ៥,៥%, វិធានការណ៍សុខាភិបាល “៣កុំ”ពិបាកនឹងអនុវត្ត ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ ពិតជាមានការរីករាយ ដែលបានវិលត្រឡប់មកសាជាថ្មីចែកសញ្ញាបត្រចំពោះនិស្សិត នៃសាកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច រហូត(ទៅ)ដល់ ៦ ៣០៧ នាក់ ដែលអាចចាត់ទុកថា ជាចំនួនមួយដ៏ច្រើន … ប្រហែលជាបន្តិចទៀតក្លាយទៅជាបុរសដែលមានឆ្អឹងដែកស្បែកស្ពាន់ពិតប្រាកដហើយ ដោយសារតែសកម្មភាព(មួយរយៈ)នេះវាជាប់រហូតពេក។ ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ គឺជុំវិញបឹងទន្លេសាប (និង)ហួសដល់ព្រៃវែង ដើម្បីជួយដល់ប្រជាជន(ជួបបញ្ហាជំនន់ទឹកភ្លៀង)។ ម៉្យាងទៀតក៏សូមជម្រាបជូនដែរ ម៉េចបានលោក ហ៊ុន សែន មកចែកសញ្ញាបត្រចោលក្រវ៉ាត់កអស់? រឿងដែលមិនពាក់ក្រវ៉ាតក សូមយោគយល់ ទី(១) អត់ចេះចងក្រវ៉ាត់កទេ។ ប្រហែលមួយជីវិតនេះអត់ចេះចងក្រវ៉ាត់ករហូត។ ចងវាអត់កើត។ ឯទី(២)…
