Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
(១) ដរាបណាខ្ញុំនៅមានដង្ហើម ដរាបនោះខ្ញុំនៅតែបន្តការសិក្សា ជាដំបូង អនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំបានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលបាន សម្រេចផ្តល់ដល់រូមខ្ញុំនូវសញ្ញាបត្របណ្ឌិតកិត្តិយសផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណ ចំពោះក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរាជបណ្ឌិត្យសភា ជាពិសេស ក្រសួងអប់រំ ដែលបានវាយតម្លៃចំពោះស្នាដៃរបស់ខ្ញុំ ហើយសម្រេចផ្តល់នូវសញ្ញាបត្របណ្ឌិតកិត្តិយសផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សម្រាប់រូបខ្ញុំ។ ខ្ញុំសូមអរគុណ ចំពោះសុន្ទរកថាបូកសរុបរបស់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដែលបានឡើងថ្លែងអម្បាញ់មិញនេះ ហើយខ្ញុំទទួលយកនូវការពេញចិត្តជាមួយនឹងការវាយតម្លៃទាំងប្រាំចំណុច ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងចរិតលក្ខណរបស់ខ្ញុំ នោះគឺខ្ញុំបានក្លាយទៅជាអ្នកដែលរៀនសូត្រពេញមួយជីវិត មិនមែនបញ្ចប់ត្រឹមថ្ងៃនេះទេ។ ខ្ញុំនៅតែជឿជាក់ខ្លួនឯងថា ដរាបណាខ្ញុំនៅមានដង្ហើម ដរាបនោះខ្ញុំនៅតែបន្តការសិក្សា។ ខ្ញុំសូមអរគុណ ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំសាកលវិទ្យាល័យ ក៏ដូចជាសាស្ត្រាចារ្យនៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យ ដែលបាន ផ្តល់នូវការវាយតម្លៃខ្ពស់សម្រាប់រូបខ្ញុំ ហើយចាប់ផ្តើមពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញនេះហើយ ដែលខ្ញុំមានមូលដ្ឋានដើម្បីស្វែងរកឱកាសក្រោយឧត្តមសិក្សា គឺថ្នាក់បណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ។ រូបភាពនោះជារូបភាពខ្ញុំធ្វើសារណាបញ្ចប់បរិញ្ញាបត្រនៅទីនេះ ដើម្បីមានមូលដ្ឋានឆ្ពោះទៅរកបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ។ ពិតមែនហើយ មកដល់ពេលនេះ យោងទៅលើការបោះផ្សាយនូវសៀវភៅនេះ ខ្ញុំបានទទួលសញ្ញាបត្រកិត្តិយសប្រហែលជាមិនតិចជាងដប់នោះទេ ក្នុងហ្នឹងសញ្ញាបត្រកិត្តយសនៅក្នុងប្រទេសមានពីរ និងសញ្ញាបត្រដែល(បាន)មកពីក្រៅប្រទេសក៏មានច្រើន។ យើងអាចបូកសរុបនៅពេលក្រោយ។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំក្លាយទៅជាឥស្សរជនខ្មែរដំបូងដែលបានទទួលនូវសញ្ញាបត្រកិត្តិយសពីសាកលវិទ្យាល័យ(ភូមិន្ទ)ភ្នំពេញនៅក្នុងដំណាក់កាលថ្មី ប៉ុន្តែយោងទៅលើឯកសារនេះ បានបញ្ជាក់ថា សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ព្រះអង្គក៏ធ្លាប់បានទទួលសញ្ញាបត្របណ្ឌិតកិត្តិយសពីសាកលវិទ្យាល័យ(ភូមិន្ទភ្នំពេញ)នេះ…
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ឯកឧត្តម លោកជំទាវ និងភ្ញៀសកិត្តិយស ជាទីមេត្រី! ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្តីសោមនស្សទទួលស្វាគមន៍ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ និងភ្ញៀវកិត្តិយស ដែលបានអញ្ជើញមកដល់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី ៥៥ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ។ នាឱកាសដែលយើងប្រារព្ធខួបលើកទី ៥៥ នៃការបង្កើតអាស៊ាន ក្នុងឆ្នាំនេះ ខ្ញុំមិនអាចបរិយាយឱ្យអស់សេចក្តី បានទេ អំពីដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយ ដែលយើងបានដើរឆ្លងកាត់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ កន្លងទៅអាស៊ានធ្លាប់ជាតំបន់មួយដែលរីកចម្រើន ដោយយើងបានរួមដៃគ្នាប្រែក្លាយភាពមន្ទិលសង្ស័យ ឱ្យទៅជាការជឿទុកចិត្តគ្នា និងផ្លាស់ប្តូរអរិភាព ក៏ដូចជា ការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ឱ្យទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍ។ ជាមួយនឹងសន្តិភាព និងស្ថិរភាពជាច្រើនទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ អាស៊ានសម្រេចបាននូវវិបុលភាពលើសពីការរំពឹងទុក ជាមួយនឹងកំណើន និងការអភិវឌ្ឍដ៏ខ្ពស់ និងការកែលម្អជាលំដាប់ នៃសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជន។ នៅក្នុងដំណើរ នៃការរីកចម្រើន និងអភិវឌ្ឍន៍ នៃតំបន់អាស៊ាន បញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗបានកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដោយរាប់ចាប់ពីបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយ រហូតដល់បញ្ហាសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច។ ជាក់ស្តែង នៅក្នុងការធ្វើជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនប្រចាំឆ្នាំ យើងតែងតែប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួន ដែលទាមទារឱ្យមានការដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ យើងមិនដែលធ្លាប់បានប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនក្នុងពេលតែមួយ ដែលបានបង្កការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរមកលើតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូលដូចជាពេលនេះឡើយ។…
សម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយ ដោយបានមកចូលរួមក្នុង “ពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារទេសចរណ៍ បូកសរុបផែនការស្តារ និងលើកស្ទួយវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាក្នុង និងក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ដំណាក់កាលទី១ (២០២០-២០២១) និងឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២២ និងលើកទិសដៅផែនការស្តារឡើងវិញនៃវិស័យ ទេសចរណ៍ ក្នុ្នងដំណាក់កាលទី២(ឆមាសទី២ ឆ្នាំ២០២២-២០២៣)”។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសមិទ្ធផលការងារសម្រេចបានដោយថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីរាជការនៃក្រសួងទេសចរណ៍ ព្រមទាំងក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជន ក្នុងការស្ដារ និងការលើកស្ទួយវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាក្នុង និងក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។ ក្នុងមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាបានរីកលូតលាស់គួរជាទីមោទនៈ។ ជាអកុសល ការរីកចម្រើននៃវិស័យនេះ ត្រូវបានបង្អាក់ស្ទើរតែទាំងស្រុង ក្នុងអំឡុងពេលជាង ២ ឆ្នាំចុងក្រោយ ដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមាន និងបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ការអភិវឌ្ឍនៅទូទាំងសកលលោក។ វិស័យទេសចរណ៍រងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ បានផ្អាកការធ្វើដំណើរ ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលបង្ខំឱ្យអាជីវកម្មទេសចរណ៍ និងធុរកិច្ចពាក់ព័ន្ធបិទទ្វារ និងធ្វើឱ្យបុគ្គលិករាប់ម៉ឺននាក់បាត់បង់ការងារ។ ជាមួយនឹងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ចំពោះសុខភាពសាធារណៈ និងជីវភាពរបស់បងប្អូនប្រជាជន ព្រមទាំងទស្សនវិស័យ “ការគិតពីប្រជាជន គិតពីសេដ្ឋកិច្ច គិតពីអនាគត”…
