Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
កូនប្រុសដ៏កំសត់របស់ពុក នៅថ្ងៃនេះគឺដល់ខួប ៤២ ឆ្នាំ នៃការស្លាប់យ៉ាងវេទនារបស់កូន នៅក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត (១០ វិច្ឆិកា ១៩៧៦-១០ វិច្ឆិកា ២០១៨)។ ពុក និងម៉ែកូន មិនដែលភ្លេចទេនូវសោកនាដកម្មដែលបានកើតឡើងចំពោះរូបកូន ព្រមទាំងពុក និងម៉ែនោះទេ។ ការរៀបចំឡើងនូវផ្នូររបស់កូន និងចម្រៀង “អនិច្ចាកូនកំសត់ ប្រវត្តិម្ដាយកម្ម” “ទំនួញកំសត់ ប្រវត្តិវិទ្យាល័យ” និង “ព្រលឹងកំសត់” ដែលពុកម៉ែបានធ្វើឡើងក្នុងបំណងរំលឹកដល់វិញ្ញាណក្ខ័ន្ឋកូន និងការឈឺចាប់នាពេលនោះ។ ពុកនៅចាំបានយ៉ាងច្បាស់ថា ក្រោយម៉ោង ៦ ព្រឹក ថ្ងៃទី ១០ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៧៦ ក្រោយពេលកូនប្រសូត្រចាកផ្ទៃម្តាយកូន គ្រូពេទ្យបានធ្វើឱ្យកូនរបូតធ្លាក់ពីដៃ ត្រូវនឹងជ្រុងគ្រែធ្វើឱ្យកូនបាក់ឆ្អឹងខ្នងធ្លាក់ដល់ដី គាប់ជួនពុកបានធ្វើដំណើរពីភូមិកោះថ្ម ឃុំទន្លូង ទៅដល់មន្ទីរពេទ្យតំបន់ ដែលតាំងនៅអតីតអនុវិទ្យាល័យស្រុកមេមត់។ ម្តាយកូនឆ្លងទន្លេម្នាក់ឯងដោយមិនមានពុកនៅមើលថែទេ។ ពុកមិនបានបំពេញការងារជាប្តី ជាឪពុកទេ ព្រោះពេលនោះមិនថាតែពុកនោះទេ គឺប្រជាជនទូទាំងប្រទេសមានសិទ្ធិតិចជាងសត្វឆ្កែ ឬឆ្មាទៅទៀត។ ឆ្កែ ឆ្មាវាមានសិទ្ធិការពារកូនវាច្រើនជាងមនុស្ស។ តែដូចទេវតាបានជួយរៀបចំឱ្យពុកបានធ្វើដំណើរជាមួយមេបញ្ជាការទៅកាន់ស្រុកត្បូងឃ្មុំនាពេលនោះ ដែលពុកមានឱកាសចូលមើលម្តាយកូននៅមន្ទីរពេទ្យប្រចាំស្រុកមេមត់។…
– សូមក្រាបបង្គំទូលថ្វាយ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេច ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាទីគោរពសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត – សម្តេចវិបុលសេនាភក្តី សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ជាទីគោរព – សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ជាទីគោរព – សម្តេច ព្រះអង្គម្ចាស់ ព្រះអង្គម្ចាស់ក្សត្រី ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ឯកអគ្គរាជទូត ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ភ្ញៀវជាតិ អន្តរជាតិ – បងប្អូនជនរួមជាតិទាំងអស់ ជាទីស្រឡាញ់ដ៏ជ្រាលជ្រៅ! ថ្ងៃនេះ ក្នុងនាម សម្តេចវិបុលសេនាភក្តី សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា, សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិនប្រធានរដ្ឋសភា, ទូលព្រះបង្គំខ្ញុំមានមោទភាព និងសេចក្តីរីករាយ ដោយបានចូលរួមប្រារឰមីទ្ទីញមហាជន ដើម្បីរំលឹកខួបលើកទី ៦៥ នៃទិវាបុណ្យឯករាជ្យជាតិ ៩ វិច្ឆិកា និង ទិវាកំណើតនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ ក្រោមព្រះរាជបូជនីយកិច្ចដឹកនាំកម្លាំងប្រដាប់ឤវុធ ក្នុងព្រះរាជបេសកកម្មដ៏ឧត្តុង្គឧត្តម ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ជាទីគោរពសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ក្នុងការទាមទារឯករាជ្យពីឤណានិគម និយមបារាំងនាឆ្នាំ ១៩៥៣។ ទូលព្រះបង្គំខ្ញុំ ក៏ដូចជាប្រជារាស្ត្រខ្មែរគ្រប់រូប តែងតែចងចាំជានិច្ច និងកត់ត្រាក្នុងក្រាំងមាសនៃប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិនូវព្រះមហាករុណាទិគុណ ប្រកបដោយព្រះព្រហ្មវិហារធម៌ដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ដែលព្រះអង្គបានបូជាព្រះកាយពល និងព្រះបញ្ញាញាណដ៏ឈ្លាសវៃ ដើម្បីបុព្វហេតុឯករាជ្យជាតិ បូរណភាពទឹកដី សេចក្តីសុខសាន្ត និងការរីកចម្រើននៃសង្គមជាតិ។ ព្រះអង្គបានបង្រួបបង្រួមអ្នកនយោបាយ ដែលបានបែកបាក់គ្នា ឬមាននិន្នាការនយោបាយផ្សេងៗគ្នា ឱ្យរួបរួមគ្នាវិញ បានប្រឹងប្រែងបម្រើប្រជាជនអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្ត និងបានស្ថាបនាសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលជាស្នាព្រះហស្ថដ៏មានតម្លៃ ពុំឤចកាត់ថ្លៃបាន ពិសេស ព្រះអង្គបានត្រួសត្រាយមាគ៌ាសន្តិភាព សាមគ្គីភាព…
សម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ជាពិសេសក្មួយៗ ហៅក្មួយៗវាមិនសមទៀត ក្មួយៗ ត្រូវជាឪពុកម្តាយនៅខាងក្រោមនោះទេ អានោះបានត្រូវ, ចៅៗដែលជាជ័យលាភីនិទ្ទេស A ទាំងអស់, សូមគោរពផងដែរ ចំពោះមាតាបិតា អាណាព្យាបាល ដែលខ្ញុំបានឆ្លៀតជួបនៅខាងក្រោមអម្បាញ់មិញនេះ! ដរាបណាគណបក្សប្រជាជននៅតែឈ្នះឆ្នោត នៅតែបន្តការជួបជាមួយសិស្សនិទ្ទេស A និងកម្មករ/ការិនី ថ្ងៃនេះ យើងមានពិធីជួបជុំគ្នាសារជាថ្មីម្តងទៀត ដូចដែលខ្ញុំបានបញ្ជាក់ប្រាប់កាលពីមុនៗហើយថា រៀងរាល់ឆ្នាំ គឺខ្ញុំត្រូវជួបជាមួយនឹងសិស្ស ដែលប្រឡងជាប់និទ្ទេស A ប៉ុន្តែ ចំណុចនេះក៏មានលក្ខខណ្ឌរបស់វាផងដែរ។ បើសិនជាយើងមិនស្ថិតនៅក្នុងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីទេ បានសេចក្តីថា ទុកឱ្យនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក្រោយ គេសម្រេចចិត្តខ្លួនគេថា ជួបឬមិនជួប រឿងរបស់គេ។ ដូចជាការជួបជាមួយកម្មករ/ការិនីដូចគ្នាដែរ នៅមុនការបោះឆ្នោតបានមកដល់ ខ្ញុំបានបញ្ជាក់ថា យើងផ្អាកមួយរយៈ ដើម្បីដំណើរការបោះឆ្នោត ហើយប្រសិនបើការបោះឆ្នោតនោះ គណបក្សប្រជាជនឈ្នះ ខ្ញុំទទួលបន្តជានាយករដ្ឋមន្រ្តី នឹងបន្តជួបជាមួយកម្មករតទៅទៀត។ ប៉ុន្តែ បើសិនគណបក្សប្រជាជនមិនឈ្នះទេ គឺទុកឱ្យអនាគតនាយករដ្ឋមន្រ្តីគេធ្វើការងារគេទៅចុះ ខ្ញុំមិនដណ្ដើមការងារគេនោះទេ។ ក៏ដូចគ្នាសម្រាប់សិស្សនិទ្ទេស A របស់យើង ឥឡូវវាច្បាស់ហើយថា នាយករដ្ឋមន្រ្តី…
