Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
ធនធានមនុស្សមានការកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដែលបានមកចូលរួមចែកសញ្ញាបត្រ ចំពោះជ័យលាភីនៅសាកលវិទ្យាល័យពុទ្ធិសាស្រ្ត។ ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដោយសារធនធានមនុស្សរបស់យើង ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃកាន់តែមានការកើនឡើង តាមរយៈការខិតខំរួមរបស់យើងទាំងអស់គ្នា។ កាលពីដើមអាទិត្យនេះ ខ្ញុំក៏បានចូលរួមចែកសញ្ញាបត្រសម្រាប់សាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាជាតិ។ ថ្ងៃនេះ គឺយើងចែកសញ្ញាបត្រសម្រាប់និស្សិត ៣ កម្រិត៖ បរិញ្ញាបត្ររង បរិញ្ញាបត្រ និងបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ សម្រាប់និស្សិត ១.៦៩៤ នាក់។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបានធ្វើរបាយការណ៍អម្បាញ់មិញ ពីវឌ្ឍនភាពដែលបានកើតឡើងពេលកន្លងទៅនេះ ក្នុងនោះរាប់ទាំងការបណ្តុះបណ្តាល ក៏ដូចជាការចុះធ្វើសកម្មភាពមនុស្សធម៌របស់សាកលវិទ្យាល័យ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា យើងបន្តដំណើរនេះតទៅទៀត តាមរយៈការលើកកម្ពស់គុណភាពនៃកម្រិតឧត្តមសិក្សា។ យើងធ្វើទាំងព្រម ធ្វើលើកម្រិតតាំងពីបឋម មធ្យម និងថ្នាក់ឧត្តម របស់យើងនេះ។ ដូចដែលបានដឹងហើយថា ម្សិលមិញក៏មានការជួបសិស្សនិទ្ទេស A ដែលអមដំណើរមកទាំងក្រុមគ្រួសារ ដើម្បីទទួលបាននូវការលើកទឹកចិត្ត ជាមួយនឹងសិស្សជាង ៥ ម៉ឺននាក់ទៀត ដែលបានប្រឡងជាប់នៅក្នុងឆ្នាំនេះ ដែលមានអត្រារហូតទៅដល់ ៦២% មកប្រៀបធៀបទៅនឹងរយៈពេលនៃកំណែទម្រង់ដំបូងរបស់យើងដែលមានអត្រាជាប់ត្រឹមតែជាង ៤០% បន្តិច។ ខ្ញុំសូមថ្លែងនូវការកោតសរសើរចំពោះសាកលវិទ្យាល័យពុទ្ធិសាស្រ្ត ដែលបានខិតខំនៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតនៅទីនេះ ហើយក៏មានសល់នៅនិស្សិតមួយចំនួនផ្សេងទៀត ដែលកំពុងបន្តការសិក្សា។ សូមអរគុណទៅដល់សាកលវិទ្យាល័យដែលបានជួយសម្រាប់អាហារូបករណ៍ចំពោះខ្ញុំ ហើយដែលក្នុងនោះ ក៏បានផ្តល់ឲ្យនិស្សិតដែលគ្មានលទ្ធភាពបានចូលសិក្សានៅក្នុងនេះផងដែរ។ កោតសរសើរដល់និស្សិត និងគ្រួសាររបស់និស្សិតជ័យលាភី ខ្ញុំក៏សុំយកឱកាសនេះ…
ជួបជាមួយសិស្សដែលបាននិទ្ទេស A ជាប្រចាំឆ្នាំ មុនឡើងមកដល់នេះ ខ្ញុំក៏បានចូលជួបមាតាបិតា អាណាព្យាបាលរបស់ក្មួយៗ នៅឯផ្នែកខាងក្រោម។ ដោយសារយើងមិនមានទីកន្លែងគ្រប់គា្រន់ យើងត្រូវរៀបចំនៅខាងលើនេះ គឺមានសិស្សជាប់និទ្ទេស A និងនាយកសាលា និងអភិបាលរងខេត្តម្នាក់។ ការរៀបចំដំណើរលើកនេះ ត្រូវរៀបចំច្បាស់លាស់ មានការទទួលខុសត្រូវ ពេញលេញពីដើមដល់ចប់ ដែលក្នុងនោះ តម្រូវអោយអភិបាលរងខេត្តម្នាក់ និងប្រធានមន្ទីរអប់រំខេត្ត បូកនឹងនាយកសាលាដែលមានសិស្សនិទ្ទេស A (ចូលរួមដែរ)។ ខ្ញុំគិតថា ជាដំណើរការដ៏រីករាយមួយដែលយើងបានជួបជុំគ្នានៅទីនេះប្រចាំឆ្នាំ។ ខ្ញុំគិតថា ធ្វើ(ការជួបជាមួយសិស្សបាននិទ្ទេសA) ជាប្រចាំឆ្នាំ។ ពិតហើយ ឆ្នាំទីមួយ គឺយើងមាន(សិស្សបាននិទ្ទេស A)តែ ១១ នាក់ទេ ហើយឆ្នាំទីពីរ គឺមាន ១០៨ នាក់។ ឯឆ្នាំទីបី គឺមាន ៤០៥ នាក់ ប៉ុន្តែទោះបីជាឡើង ១ ០០០ នាក់ ក៏ខ្ញុំត្រូវតែរកវិធីដើម្បីជួបអោយបាន ដោយសារ(វាជា)កំណែទម្រង់ដែលហុចផ្លែផ្កា។ យើងបានទទួលផលហើយ ហើយក៏ទទួលស្វាគមន៍ពីសំណាក់មាតាបិតា អាណាព្យាបាល ក៏ដូចជាសង្គមទាំងមូលទទួលបានទៅលើបញ្ហាកំណែទម្រង់ក្នុងវិស័យអប់រំនេះ ពិសេសទាក់ទងនឹងការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ។ ខ្ញុំសូមមកឱកាសនេះ សំដែងនូវការអបអរសាទរ…
ជប៉ុនបានផ្ដល់ជំនួយ និងជួយសាងសង់មន្ទីរពេទ្យជាច្រើនដល់កម្ពុជា ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានការរីករាយដែលបានចូលរួមសម្ពោធដាក់អោយប្រើប្រាស់នូវមន្ទីរពេទ្យជប៉ុនសាន់រ៉ាយស៍ (The Sunrise Japan Hospital) ដែលជាមន្ទីរពេទ្យដំបូង វិនិយោគដោយឯកជនរបស់ជប៉ុន។ មុននឹង ចាប់ផ្ដើមនូវការវិនិយោគបែបនេះ រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុនបានផ្ដល់មន្ទីរពេទ្យយ៉ាងច្រើនរួចមកហើយ សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា តាមរយៈជំនួយឥតសំណង។ បើខ្ញុំចាំមិនភ្លេចទេ ក្នុងរយៈកាលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅ នេះ ខ្ញុំបានរួមជាមួយនឹងអគ្គរដ្ឋទូតជប៉ុនប៉ុន្មានជំនាន់ ដើម្បីដើរសម្ពោធដាក់អោយប្រើប្រាស់មន្ទីរពេទ្យ នា នា ដូចជានៅទីក្រុងភ្នំពេញ ខេត្តកំពង់ចាម និងជាមួយនឹងខេត្តបន្ទាយមានជ័យជាដើម។ ទាំងអស់នោះ បានអោយឃើញអំពីការយកចិត្តទុកដាក់នៃសុខមាលភាពពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ចំ ពោះប្រជាជនកម្ពុជា។ មន្ទីរពេទ្យជប៉ុនសាន់រាយស៍ បានផ្សារទំនាក់ទំនងដ៏សំខាន់រវាងកម្ពុជា និងជប៉ុន នៅក្នុងការចាប់ផ្ដើមនៃការគិតគូរបន្ថែមទៀត វិស័យឯកជនជប៉ុនតាមរយៈរបាយការណ៍របស់លោក គីតា ហារ៉ា បានលើកឡើងអម្បាញ់មិញ អំពីការពិនិត្យនូវចំណុចដែលគួរត្រូវបំពេញតាមរយៈវិស័យឯកជននេះ។ ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះ ដើម្បីសំដែងនូវអំណរគុណចំពោះឯកឧត្តម អូដាវ៉ារ៉ា (Kiyoshi ODAWARA) អនុរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសជប៉ុន ដែលឯកឧត្តមបានអញ្ជើញមកទីនេះ ដើម្បីនាំមកនូវសារដ៏មានសារៈសំខាន់ពីឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជប៉ុន ស៊ិនហ្សូ អាបេ។ ពិតណាស់ ឯកឧត្តម ស៊ិនហ្សូ អាបេ បានលើកឡើងនៅក្នុងសារលិខិតនេះ…