ពិធីបិទកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងវិនិយោគអាស៊ាន ក្រោមប្រធានបទ ៖ «កសាងអនាគតឌីជីថលប្រកបដោយចីរភាពរបស់យើង»

• ព្រះចៅ ស៊ុលតង់, ឯកឧត្តមថ្នាក់ដឹកនាំនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន និងប្រទេសជាដៃគូរបស់អាស៊ាន;
• ឧកញ៉ាបណ្ឌិត ស៊ីទី រ៉ូហ្សៃមេរីយ៉ានធី ហាជី អាប់ឌុលរ៉ាម៉ាន់ (Siti Rozaimeriyanti Hj Abd Rahman) ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ធុរកិច្ចអាស៊ានឆ្នាំ ២០២១;
• លោកស្រីបណ្ឌិត ហាស់លីណា តៃប៍ (Haslina Taib) ប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និង​

វិនិយោគអាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២១; 

• ឯកឧត្ដម, លោកជំទាវ, អ្នកឧកញ៉ា, លោក, លោកស្រី!

 

ជាកិច្ចចាប់ផ្ដើម ខ្ញុំសូមសម្ដែងនូវសេចក្តីសោមនស្ស ដោយបានចូលរួមថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះសម្រាប់ពិធីបិទនៃកិច្ច​ប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងវិនិយោគអាស៊ានឆ្នាំ ២០២១ ក្រោមប្រធានបទស្តីពី “កសាងអនាគតឌីជីថលប្រកបដោយចីរភាពរបស់យើង”។ ជាមួយគ្នានេះ ខ្ញុំសូមអបអរសាទរការផ្ទេរភាព ជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងវិនិយោគអាស៊ានពីព្រុយណេមកកម្ពុជា ហើយក៏សូមធ្វើការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសមិទ្ធផលសម្រេចបាន ក្រោមភាពជាប្រធានរបស់ព្រុយណេ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នេះ។

ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈ និងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងបានបន្ទច់បង្អាក់ដល់ការអភិវឌ្ឍអាស៊ានជារួមផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ និងឆ្នាំ ២០២២ សេដ្ឋកិច្ចសកល ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងងើបឡើងវិញជាបណ្ដើរៗ ដែលទ្រទ្រង់ដោយការកើនទ្បើងជាបន្តបន្ទាប់នូវទំហំពាណិជ្ជកម្មទំនិញ ខណៈពាណិជ្ជកម្មសេវាកម្មក៏មានកំណើនសន្សឹមៗផងដែរ។ ជារួម ការណ៍នេះបញ្ជាក់ឱ្យឃើញ ពីប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តវិធានការក្នុងការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ និងគោលនយោបាយស្តារទ្បើងវិញ នៃសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសការជំរុញយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សំាងជំងឺកូវីដ-១៩ ជាសកល ដែលជាយុទ្ធសាស្ត្រគន្លឹះក្នុងការស្តារទ្បើងវិញនូវជំនឿទុកចិត្តរបស់វិស័យឯកជន សំដៅឈានទៅបើកដំណើរការសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច និងប្រទេសទ្បើងវិញ។

• ព្រះចៅស៊ុលតង់,
• ឯកឧត្ដម, លោកជំទាវ, អ្នកឧកញ៉ា, លោក, លោកស្រី!

ជាការពិត វិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ បានផ្តល់ឱ្យយើងនូវបទពិសោធន៍ និងមេរៀនមួយចំនួនយ៉ាងសំខាន់ ដែលយើងចាំបាច់ត្រូវគិតគូររៀបចំបញ្ចូលក្នុងរបៀបវារៈគោលនយោបាយ និងកិច្ចការកែទម្រង់ ក្នុងកម្រិតថ្នាក់ជាតិ និងតំបន់។ ក្នុងស្មារតីនេះ​ អាស៊ានបានដាក់ចេញ និងអនុវត្តនូវគំនិតផ្តួចផ្តើម និងក្របខណ្ឌសំខាន់ៗ រួមមានជាអាទិ៍៖ ក្របខណ្ឌស្តារឡើងវិញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់អាស៊ាន, ផែនទីបង្ហាញផ្លូវ “ទីក្រុងបានដាស៊េរីបេហ្កាវ៉ាន់” ស្តីពីរបៀបវារៈការធ្វើបរិវត្តកម្មឌីជីថលអាស៊ាន, ក្របខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចវិលជុំសម្រាប់សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន, និងឧបករណ៍វាស់ស្ទង់ប្រសិទ្ធភាព និងចំណាយលើវិធានការមិនមែនពន្ធជាដើម។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រធានបទនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់យើង ពិតជាមានសារៈសំខាន់ និងភាពចាំបាច់សម្រាប់អាស៊ាន ក្នុងបរិបទនៃការរស់នៅជាមួយកូវីដ-១៩ តាមគន្លងប្រក្រតីភាពថ្មី, ពោលគឺការជំរុញការអភិវឌ្ឍអាស៊ានឌីជីថល និងអាស៊ានប្រកបដោយចីរភាព ក្នុងការជំរុញដល់ការងើបឡើងវិញនៃសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ប្រកប​ដោយសមធម៌ និងបរិយាប័ន្ន។

ការវិវត្តរីកចម្រើននៃវិស័យសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល កំពុងនាំមកនូវកាលានុវត្តភាពជាច្រើន ដែលមិនត្រឹមតែផ្ដល់នូវប្រភពកំណើនសេដ្ឋកិច្ចថ្មីប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងអាចជួយបង្កើនផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ចទៀតផងដែរ។ ក្នុងបរិការណ៍នេះ ដើម្បីលើកកម្ពស់ចីរភាព និងភាពធន់នៃការអភិវឌ្ឍតំបន់, អាស៊ានត្រូវផ្ដោតជាសំខាន់ក្នុងការជំរុញការធ្វើបរិវត្តកម្មឌីជីថលសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសលើកកម្ពស់ការចាប់យកបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលសម្រាប់ធុរកិច្ច តាមរយៈការរៀបចំអភិបាលកិច្ចរួមសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងការកំណត់ស្តង់ដារបទប្បញ្ញត្តិ, ឯកជនភាព, ការចែករំលែកទិន្នន័យ,​ និងការតភ្ជាប់ឌីជីថល ដោយផ្ដោតលើការអនុវត្តផែនការមេឌីជីថលអាស៊ានឆ្នាំ ២០២៥ ព្រមទាំងគំនិតផ្តួចផ្តើមពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត។

ទន្ទឹមនេះ ការពន្លឿនការធ្វើសមាហរណកម្មតំបន់ និងសកល ក៏ជាកិច្ចការអាទិភាពបំផុតមួយផងដែរ ក្នុងការជំរុញកាស្ដារ និងជំរុញកិច្ចអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយចីរភាព។ អាស៊ានត្រូវបន្តប្រកាន់ខ្ជាប់អភិក្រមពហុភាគីនិយម, ពង្រឹងសកលភាវូបនីយកម្ម និងខិតខំជំរុញការសម្រេចបាននូវរបៀបវារៈនៃការធ្វើសមាហរណកម្មតំបន់ ក្រោមចក្ខុវិស័យអាស៊ានឆ្នាំ ២០២៥ ដើម្បីពង្រឹងការតភ្ជាប់ឱ្យកាន់តែស្អិតរមួតរវាងសសៃឈាមសង្គម និងជវភាពសេដ្ឋកិច្ច។ ក្នុងនោះ យើងត្រូវបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះកិច្ចការសំខាន់ៗ រួមមាន៖  ការជំរុញការធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មសេវាកម្ម និងវិនិយោគឱ្យកាន់តែពេលលេញ និងស៊ីជម្រៅ, ការសម្រួល ការធ្វើដំណើរឆ្លងដែនឡើងវិញប្រកប ដោយសុវត្ថិភាព, ការបង្កើនសមត្ថភាពមីក្រូសហគ្រាស, សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (MSMEs) ជាដើម ។ល។។

ទន្ទឹមនេះ ខ្ញុំក៏សូមឆ្លៀតយកឱកាសនេះ លើកឡើងអំពី​តួនាទីសំខាន់ៗមួយចំនួនរបស់វិស័យ​ឯកជន ក្នុងការរួមចំណែកសម្រេចឱ្យបាននូវការងារអាទិភាព និងផែនការការងារអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ដូចតទៅ៖

ទី១. ត្រូវទាញប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីតំបន់អាស៊ាន ដែលមានស្រាប់ ជាពិសេសកិច្ចព្រមព្រៀង អាសិប (RCEP) ដែលគ្រោងនឹងចូលជាធរមាននៅដើមឆ្នាំ ២០២២ ដើម្បីជំរុញសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ជាពិសេសការជំរុញវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស ដើម្បីបង្កើតការងារ, ​បង្កើនប្រាក់ចំណូលជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។

ទី២. ចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស តាមរយៈការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យា ចំណេះដឹង និងចំណេះធ្វើ ជាពិសេសការអភិឌ្ឍជំនាញឌីជីថល, ព្រមទាំងការលើកកម្ពស់វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និង​នវានុវត្តន៍ តាមរយៈការចូលរួមសហការជាមួយធុរកិច្ច និងវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស  ដែលជួយការកាត់បន្ថយគម្លាតឌីជីថល និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលក្នុងតំបន់។

ទី៣. លើកកម្ពស់កិច្ចសហការរវាងវិស័យសាធារណៈ និងវិស័យឯកជន ជាពិសេសតាមរយៈយន្តការភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋ និងឯកជន ក្នុងគោលបំណងកៀរគរធនធានហិរញ្ញវត្ថុមកប្រើប្រាស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមនានា ដើម្បីជួយបំពេញតម្រូវការផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការស្តារឡើងវិញនូវកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍សង្គម-សេដ្ឋកិច្ច។

• ព្រះចៅស៊ុលតង់,
• ឯកឧត្ដម, លោកជំទាវ, អ្នកឧកញ៉ា, លោក, លោកស្រី!

សម្រាប់កម្ពុជា ខ្ញុំសូមជម្រាបអង្គវេទិកាទាំងមូលថា ក្នុងស្មារតីបុរេសកម្ម សំដៅលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជន ក្នុងការស្ដារ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់ភ្ជាប់នូវអភិក្រមនៃការប្រែក្លាយវិបត្តិទៅជាកាលានុវត្តភាព តាមរយៈការដាក់ចេញនិងជំរុញការអនុវត្ត នូវគោលនយោបាយ និងវិធានការសំខាន់ៗ រួមមាន “ក្របខណ្ឌគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ឌីជីថលកម្ពុជា ២០២១-២០៣៥” និង “ច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគថ្មី”, ព្រមជាមួយនឹងការបញ្ចប់នូវ “ច្បាប់ស្តីពី ភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋ និងឯកជន”,“កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន” និង “កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-កូរ៉េ” ដែលនឹងចូលជាធរមាន ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។

ជាងនេះទៅទៀត ចំពោះការគ្រប់គ្រងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ជាមួយនឹងការពង្រឹងការអនុវត្តទាំងវិធានការអប់រំ វិធានការរដ្ឋបាល និងវិធានសុខាភិបាល ដើម្បីការពារសុខភាពនិងអាយុជីវិតប្រជាជន, គិតត្រឹមថ្ងៃទី ២១ ខែតុលា ២០២១ រាជរដ្ឋាភិបាលសម្រេចការចាក់វ៉ាក់សាំងបានជាង ១៣,៦ លាននាក់ សមមូលនឹងអត្រា ៨៥,២៧% នៃចំនួនប្រជាជនសរុប ១៦ លាននាក់។ ឈរលើមូលដ្ឋាននេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានកំពុងជំរុញការបើកដំណើរការសកម្មភាពសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ ឱ្យបានពេលលេញក្នុងបរិបទនៃប្រក្រតីភាពថ្មី ហើយក៏គ្រោងនឹងដាក់ចេញ “យុទ្ធសាស្រ្តស្ដារ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក្នុងការរស់នៅជាមួយកូវីដ-១៩ តាមកន្លងប្រក្រតីភាពថ្មី” នៅចុងឆ្នាំ ២០២១។

ជាកិច្ចបញ្ចប់ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២២ កម្ពុជានឹងផ្តល់ការគាំទ្រ និងជួយសម្រួលគ្រប់បែបយ៉ាងដល់កិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងវិនិយោគអាស៊ាន ដើម្បីឈានសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលថ្មីៗបន្ថែមទៀត។ ទន្ទឹមនេះ កម្ពុជានឹងបន្តជំរុញដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងដៃគូ សំដៅស្តារទ្បើងវិញនូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងប្រែក្លាយអាស៊ានឱ្យទៅជាតំបន់ ដែលមានសុខសន្តិភាព ភាពធន់ និងការអភិវឌ្ឍ។ ខ្ញុំសូមជូនពរ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោកលោកស្រី មានសុខភាពល្អបរិបូរណ៍ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច៕

សូមអរគុណ!