Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
ស្មឹងស្មាធិគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធ សម្តេចព្រះរៀម បុប្ផាទេវី ថ្ងៃនេះ យើងជួបជុំគ្នាដើម្បីជូនដំណើរកីឡាករ/ការិនី គ្រូបង្វឹក និងអ្នកដឹកនាំដទៃទៀត ដើម្បីទៅចូលរួមនៅក្នុងស៊ីហ្គេម លើកទី ៣០ នៅប្រទេសហ្វីលីពីន។ ដោយសារប៉ុន្មានម៉ោងមុននេះ គឺនៅម៉ោង ១២:៣០ នាទី ថ្ងៃត្រង់នេះ យើងបានទទួលព័ត៌មានដ៏ក្រៀមក្រំ គឺសម្តេចព្រះរៀម នរោត្តម បុប្ផាទេវី បានសោយទិវង្គតក្នុងព្រះជន្មាយុ ៧៧ ព្រះវស្សា។ ខ្ញុំសុំអញ្ជើញ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក/ស្រី នាងកញ្ញា ធ្វើការក្រោកឈរឡើង ដើម្បីស្មឹងស្មាធិគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់ព្រះអង្គ។ សុំអរគុណ។ សោកស្តាយ ចំពោះការបាត់បង់មរតកវប្បធម៌មនុស្សរស់ យើងពិតជាមានការសោកស្តាយ ចំពោះការបាត់បង់ធនធានមនុស្ស ដែលចាត់ទុកថា ជាមរតកវប្បធម៌មនុស្សរស់។ ក្នុងនាមទូលបង្គំយើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នានៅទីនេះ សូមចូលរួមជាមួយនឹងសម្តេចម៉ែ ដែលកំពុងតែមានការខ្វល់ខ្វាយជាមួយនឹងបុត្រីច្បង ដែលសោយទិវង្គតនៅពេលនេះ។ សុំចូលរួមជាមួយព្រះមហាក្សត្រ ដែលជាព្រះអនុជរបស់សម្តេចព្រះរៀម ដែលបានសោយទិវង្គត។ យើងបានចងចាំនូវអ្វីដែលសម្តេចព្រះរៀមបានបន្សល់ទុកតាំងពីទសវត្សរ៍ទី ៦០ និងក្រោយមកទៀត។ នៅទីណាក៏ដោយ ក៏ព្រះអង្គមិនភ្លេច ជាមួយនឹងការរៀបចំគ្រប់ទម្រង់នៃសិល្បៈបុរាណខ្មែរយើង ក្នុងនោះ របាំព្រះរាជទ្រព្យ គឺស្ថិតជាផ្នែកដ៏សំខាន់នៃការគាំពារដឹកនាំដោយព្រះអង្គ ក្នុងន័យដើម្បីរំលឹកទៅដល់វីរភាព និងការចូលរួមចំណែក…
គោលនយោបាយវិស័យអប់រំត្រឹមត្រូវ ស្រាយបញ្ហាសង្គម និងចំណុចទាក់ទងយុវជន ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំរីករាយ ដែលបានមកចូលរួមប្រគល់វិញ្ញាបនបត្រ និងសញ្ញាបត្រ ជូនសិស្សវិជ្ជាជីវៈ និងនិស្សិត នៃសាកលវិទ្យាល័យ ធនធានមនុស្ស ដែលនេះ គឺជាលើកទី ១៦ ដែលខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំចូលរួម នៅក្នុងពិធី(ចែកវិញ្ញាបនបត្រ/សញ្ញាបត្រ) នៃសាកលវិទ្យាល័យនេះ ចាប់តាំងពីកកើតពីវិទ្យាស្ថានរហូតដល់សាកលវិទ្យាល័យ។ អម្បាញ់មិញយើងបានស្តាប់ទាំងអស់គ្នា នូវរបាយការណ៍របស់សាកលវិទ្យាធិការ ឯក មនោសែន ដែលបានធ្វើរបាយការណ៍ អំពីវឌ្ឍនភាព នៃសាកលវិទ្យាល័យ ដែលបានចាប់ផ្តើមពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយ ហើយពង្រីកខ្លួនទៅជាសាកលវិទ្យាល័យ។ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំ ពិតជាមានមោទនភាព ដោយសារតែយើងបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយវិស័យអប់រំត្រឹមត្រូវ ភាពត្រឹមត្រូវរបស់យើងនៅត្រង់ថា យើងដើរចេញពីជំហានមួយទៅកាន់ជំហានមួយ ហើយក្នុងនោះ ការអនុញ្ញាតឱ្យវិស័យឯកជនអាចចូលរួមនៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ចាត់ទុកថា ជាវិធានការណ៍ ដែលត្រឹមត្រូវបំផុត។ យើងអាចពិនិត្យមើលថា សាកលវិទ្យាល័យរបស់រដ្ឋ មិនអាចទទួលយកអស់នូវចំនួនសិស្ស ដែលរៀនចប់មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ដើម្បីឱ្យចូលសាកលវិទ្យាល័យនោះទាំងអស់ទេ។ ដូច្នេះ ការអនុញ្ញាតឱ្យវិស័យឯកជន ដើម្បីចូលរួមនៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ចាត់ទុកថា ជារបៀបដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម ហើយចំចំណុចទាក់ទងជាមួយនឹងយុវជនតែម្តង។ ការសិក្សាបង់ថ្លៃ ជួយគ្រឹះស្ថានសិក្សារបស់រដ្ឋ ស្រាយបន្ទុកចំណាយ និងកសាងអគារសិក្សា ក្រោយពីការផ្តល់ឱកាសឱ្យវិស័យឯកជនវិនិយោគទៅលើវិស័យអប់រំ តាមរយៈការកសាងឡើងនូវសាលារៀនតាំងពីថ្នាក់មត្តេយ្យ បឋម…
ចាប់ផ្តើមនូវសករាជថ្មីនៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី មន្ត្រីរាជការ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមក្នុងឱកាសនេះ! សូមគោរពបងប្អូនជនរួមជាតិជាទីគោរពនឹករលឹក។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំពិតជាមានការរីករាយដែលយើងចាប់ផ្តើមនូវសករាជថ្មី ទាក់ទងជាមួយនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់យើង។ អម្បាញ់មិញ ឯកឧត្តម គួច ចំរើន បានធ្វើរបាយការណ៍ទាក់ទិនជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍគម្រោងនេះ ក៏ដូចជាលក្ខណៈបច្ចេកទេសមួយចំនួន … ហេតុអ្វីបានជាយើងត្រូវចាប់ផ្តើមនៅពេលនេះ? ប្រហែលប្រជាជននៅខេត្តព្រះសីហនុរបស់យើងនៅចាំបានសោកនាដកម្មរលំអគារ ៩ ជាន់។ ពេលនោះ ខ្ញុំបានចេញដំណើរ(ទៅក្រុងបាងកក) ក្រោយពេលរលំប្រមាណជា ៣ ម៉ោង។ ខ្ញុំមិនអាចបញ្ឈប់ការធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងបាងកក ដើម្បីការចូលរួមប្រជុំអាស៊ានបានទេ ប៉ុន្តែពីទីក្រុងបាងកក ខ្ញុំបានទទួលនូវរបាយការណ៍ជាប់ជានិច្ចពីក្រុងព្រះសីហនុ អំពីប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះ ហើយក៏បានផ្តល់បទបញ្ជាដែលតាមរយៈពេលចន្លោះនៃការប្រជុំម្តងៗ និងក្នុងពេលយប់មកកាន់ទីនេះ រាប់ទាំងថវិកាសម្រាប់ជួយទៅដល់បងប្អូនដែលស្លាប់ និងរបួសផងដែរ។ អារម្មណ៍មិនអស់ចិត្ត ឬវិញ្ញាណពិសេស សង្គ្រោះបានជីវិតពីរចុងក្រោយ ប៉ុន្តែ រឿងដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ នៅពេលដែលខ្ញុំធ្វើដំណើរត្រឡប់មកវិញ ចុះតែពីលើយន្តហោះ ហៀបនឹងឡើងឡានធ្វើដំណើរទៅផ្ទះ ហាក់ដូចជាលឺសម្លេងស្រែកឱ្យជួយតែម្តង។ ខ្ញុំមិនដឹងថាវាជាវិញ្ញាណទីប៉ុន្មានសម្រាប់ខ្ញុំទេ? បន្ទាប់ពីទៅដល់ផ្ទះ និងចុះហត្ថលេខាលើឯកសារមួយចំនួន ខ្ញុំក៏បានងូតទឹក និងទទួលទានបាយ។ សម្លេងស្រែកនោះ នៅមិនផុតពីត្រចៀករបស់ខ្ញុំនៅឡើយទេ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តភ្លាមៗ ដោយមិនបានប្រាប់អ្នកណាទាំងអស់…