Speech given by the Prime Minister on national and international occasions, review conference, etc. in English and in Khmer
ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយដោយបានចូលរួមក្នុងពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ឆ្នាំ២០១៨– ២០១៩ និងទិសដៅការងារឆ្នាំ ២០១៩–២០២០ ដែលបានដំណើការ ២ ថ្ងៃ កន្លងមកនេះ។ ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំសូមកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលបានខិតខំបំពេញការងារប្រកបដោយស្មារតី ទទួលខុសត្រូវ និងសម្រេចបានសមិទ្ធផលជាច្រើនក្នុងវិស័យកសិកម្ម ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅនេះ។ ទន្ទឹមនេះ ខ្ញុំសូមកោតសរសើរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា ទាំងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ទាំងថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់ក្រោមជាតិ សហគមន៍អន្តរជាតិ និងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ជាពិសេសក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទដែលបានស្រាវជ្រាវអភិវឌ្ឍ និង ផ្សព្វផ្សាយបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មដល់បងប្អូនកសិករយើង ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មឱ្យមានសន្ទុះទៅមុខ និងទទួលបានជោគជ័យប្រកបដោយមោទនភាព។ តាមរបាយការណ៍ ឯកឧត្តម វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ វិស័យកសិកម្មឆ្នាំ ២០១៨-២០១៩ មានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ផលិតផលស្រវូសរុបសម្រេច បានក្នុងបរិមាណ ១០,៨៧ លានតោន កើនលើសឆ្នាំមុនប្រមាណ ៣,៣៧% និងអតិរេកស្រូវមានចំនួនជាង ៥,៨លានតោន ឬ គិតជាអង្ករស្មើនឹងជាង ៣,៧ លានតោន។ ដំណាំរួមផ្សំ និងដំណាំឧស្សាហកម្មផ្សេងៗទៀតសម្រចបាន ១៦,៧ លានតោន កើនលើសឆ្នាំមុន ប្រមាណ ២% ជាពិសេសផលិតកម្មកៅស៊ូមានកំណើនរហូតដល់ ១៤% ផលិតកម្មសត្វ ៣,៤% និងវារីវប្បកម្មកើនប្រមាណ ២២,៤% ធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ ទន្ទឹមនេះការប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្តកសិកម្មក្នុងការភ្ជួររាស់សម្រាប់ស្រូវវស្សា មានការកើនឡើងប្រមាណជាង ៩៦% ដែលនេះជាជោគជ័យសម្រាប់វិស័យកសិកម្មកម្ពុជា។ ដូច្នេះ ការជំរុញកំណើនវិស័យកសិកម្មនៅតែជាគោលដៅចម្បង ដើម្បីធានាសន្តិសុខស្បៀង ឤហារូបត្ថម្ភ និងការនាំចេញ។ ដោយឡែក ផលិតកម្មដំណាំកសិ-ឧស្សាហកម្មកម្ពុជាមានការកើនឡើងខ្ពស់ដោយផ្អែកលើការកើនឡើងនៃតម្រូវការទីផ្សារអន្តរជាតិ ព្រមទាំងការកើនឡើងនៃការវិនិយោគលើផ្នែកកសិ-ឧស្សាហកម្ម។ ទន្ទឹមនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបន្តអនុវត្តផែនការរយៈពេលមធ្យម និងវែងដែលមានលក្ខណៈគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម ដោយមានការចូលរួម ទាំងវិស័យសាធារណៈ វិស័យឯកជន និងដៃគូអភិវឌ្ឍ។ ម៉្យាងទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលបានជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានារបស់បងប្អូនកសិករ តាមរយៈការវិនិយោគដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់លើគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ចជនបទ ការលើកកម្ពស់ផលិតភាពកសិកម្ម ការធ្វើអន្តរាគមន៍ផ្ទាល់របស់រដ្ឋ នៅពេលដែលថ្លៃស្រូវ-អង្ករប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ ឬ ត្រូវទប់ថ្លៃកុំឱ្យធ្លាក់ចុះហួសពីថ្លៃទីផ្សារ ដើម្បីជួយបងប្អូនប្រជាកសិករឤចបន្តការដាំដុះដំណាំស្រូវបានជាធម្មតា។ ការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម គឺជាកាតព្វកិច្ចសំខាន់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីពង្រឹងតួនាទីវិស័យកសិកម្ម បង្កើតការងារធានា សន្តិសុខស្បៀង កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងអភិវឌ្ឍជនបទ។ ជារួម វិស័យកសិកម្មបានផ្តល់ឱកាសការងាររហូតដល់ ៤១,៥% ប៉ុន្តែទន្ទឹមនេះ យើងក៏នៅមានបញ្ហាប្រឈមដែលត្រូវដោះស្រាយ ដូច្នេះ ខ្ញុំសូមឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ព្រមទាំងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចូលរួមអនុវត្តបន្តទៀតនូវកាតព្វកិច្ចជាមូលដ្ឋាន ដូចខាងក្រោម៖ ទី១·…
ជួបក្មួយកម្មករផង សម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់វិទ្យាល័យ ចាំយាម ផង … សុំសួរអ្នកមានផ្ទៃពោះចំនួន ៥៤៦ នាក់? ពូចង់សួរអញ្ចេះ ក្នុងចំណោមហ្នឹងមានអ្នកដែលមានកូនមួយ កូនពីរ ធ្លាប់មានកូនហើយ ហើយក៏មានអ្នកមានកូនដំបូងដែរ។ ប៉ុន្តែពូចង់សួរថា អ្នកដែលការរួចហើយ ត្រឹមមួយឆ្នាំហើយមានផ្ទៃពោះមានប៉ុន្មាននាក់ លើកដៃបន្ដិចមក។ (រៀបការហើយ)អត់ពន្យារកំណើតទេ ទៅបណ្ដោយ។ ហ្នឹងបានត្រឹមត្រូវ។ ការរួចហើយ នាំគ្នាពន្យារកំណើតដល់ណាទៀត ឲ្យវាឆាប់បានកូនរហ័សទៅៗ រួចហើយវាធូរខ្លួន កុំចាំពន្យារដល់ណានោះនាំតែពិបាក។ រួចហើយងាកមកសួរ អ្នកណាជិតចូលរោងការនៅពេលខាងមុខ ទាំងនារី ទាំងបុរស សុំលើកដៃបន្ដិចមើល … ហើយចុះអ្នកដែលទើបនឹងការហើយបានប៉ុន្មានខែហ្នឹង តែមិនទាន់មានកូន … រីករាយណាស់ ថ្ងៃនេះ ដែលបានមកជួបក្មួយៗនៅខេត្តកោះកុង ដែលខ្ញុំគិតថា កាលពីពេលមុននេះ ខែធ្នូនេះ ខ្ញុំមកធ្វើបុណ្យសមុទ្រ តែពេលនោះ យើងមិនបានគួបផ្សំនូវការចុះរបស់ពូមកកាន់ទីនេះទេ។ យើងចង់ធ្វើកម្មវិធីដាច់ដោយឡែកមួយ ជាមួយនឹងការចុះសួរសុខទុក្ខរបស់កម្មករ/ការិនីរបស់នៅខេត្តកោះកុង ។ ថ្ងៃនេះ យើងក៏នឹងធ្វើរួមគ្នាផងដែរជាមួយនឹងការសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នូវវិទ្យាល័យ ចាំយាម ដែលនៅមិនឆ្ងាយពីទីនេះនៅប៉ុន្មានជា ១ គីឡូម៉ែត្រ ពីទីនេះ។ ឧស្សហកម្មចរិតសកល ក្នុងខេត្តកោះកុង…
ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយដោយបានចូលរួមក្នុងពិធីបិទ សន្និបាតសុខាភិបាលលើកទី ៤០ ដែលបានដំណើរការ ២ ថ្ងៃកន្លងមក នេះ ដើម្បីពិនិត្យវាយតម្លៃអំពីវឌ្ឍនភាព និងសមិទ្ធផលក្នុងការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពវិស័យសុខាភិបាលឆ្នាំ ២០១៨ និងបញ្ហាប្រឈម ដែលបានជួបកន្លងមក ដើម្បីកំណត់សកម្មភាព និងទិសដៅការងារសំខាន់ៗសម្រាប់អនុវត្តនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះ និងបណ្តាឆ្នាំខាងមុខទៀត។ ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំសូមសំដែងនូវការកោតសរសើរ ចំពោះមន្ត្រីរាជការ-បុគ្គលិកសុខាភិបាលទូទាំងប្រទេសដែលបានខិតខំពុះពារឧបសគ្គ និងការលំបាក ដើម្បីអនុវត្តគោលនយោបាយ និងកម្មវិធីនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ហើយសម្រេចបានសមិទ្ធផលជាច្រើន គួរជាទីមោទនៈ ពិសេសលទ្ធផលនៃការផ្តល់សេវាអប់រំសុខភាព ការពិនិត្យព្យាបាល និងការពង្រីកយន្តការគាំពារសុខភាពសង្គម ជូនប្រជាពលរដ្ឋបានល្អប្រសើរ។ ទន្ទឹមនេះ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រ ទាំងផ្នែកបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញវត្ថុពីសំណាក់ដៃគូអភិវឌ្ឍសុខាភិបាល ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ និងចំពោះវិស័យពាក់ព័ន្ធនានា រួមមានរដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត ក្រុង-ស្រុក-ខណ្ឌ ឃុំ-សង្កាត់ សមាគមវិជ្ជាជីវៈសុខាភិបាល និងវិស័យឯកជនដែលបានចូលរួមសហការ និងគាំទ្រយ៉ាងសកម្មដើម្បីអនុវត្តសកម្មភាពសំខាន់ៗនៅក្នុងវិស័យសុខាភិបាល។ ដូចការលើកឡើងដោយឯកឧត្តម ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋម្រន្តីក្រសួងសុខាភិបាលអម្បាញ់មិញនេះលទ្ធផលនៃការផ្តល់សេវាថែទាំ សុខភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងការពង្រឹងប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកំពុងបន្តមានវឌ្ឍនភាពផង និងកំពុងជួបបញ្ហាប្រឈមផង។ ជារួម វិស័យសុខាភិបាលកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ តាមរយៈការលើកកម្ពស់ការផ្តល់សេវាសាធារណៈ និងការថែទាំសុខុមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋ រួមមាន សុខភាពមាតា ទារក និងកុមារ។ ចំពោះការគ្រប់គ្រងជំងឺឆ្លងរាតត្បាត យើងនៅជួបបញ្ហាប្រឈមដែលពុំឤចដោះស្រាយបានទាន់ពេលវេលា ម៉្យាងទៀតគុណភាពនៃការផ្តល់សេវាថែទាំ និងព្យាបាលនៅមានកម្រិត ចំនួនគ្រូពេទ្យ និងបុគ្គលិកសុខាភិបាលនៅតាមប្រភេទជំនាញនៅពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់តាមនិយាមនៅឡើយ ប្រព័ន្ធធានារ៉ាប់រងសុខភាពសង្គមនៅមានកម្រិត ប្រជាជនភាគច្រើនពុំទាន់មានការយល់ដឹងអំពីហានិភ័យនៃជំងឺឆ្លង ឬមិនឆ្លង ជាពិសេសគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់ឱសថ ថ្នាំជក់ គ្រឿងញៀន និងគ្រឿងស្រវឹង។ ទន្ទឹមនេះ មរណភាពមាតា ទារក កុមារ និងកង្វះឤហារូបត្ថម្ភរបស់ស្ត្រី និងកុមារតូច ក្នុងចំណោមគ្រួសារក្រីក្រ នៅតាមតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាលនៅតែជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់សង្គមជាតិយើង។ ការលើកកម្ពស់សេវាសុខភាពសាធារណៈ និងឤហារូបត្ថម្ភ គឺជាកិច្ចការឤទិភាពមួយ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលតែងតែផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ទាំងក្នុងនីតិកាលកន្លងមក ក៏ដូចជានីតិកាលទី ៦ នេះ។ ដូច្នេះ ដើម្បីឱ្យប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកម្ពុជាក្លាយជាប្រព័ន្ធសុខាភិបាលដែលមានប្រជាប្រិយភាព និងមានការជឿទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋ តាមរយៈការព្យាបាលប្រកបដោយគុណភាពប្រសិទ្ធភាព និងគុណធម៌កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់សេវាសុខាភិបាលនៅក្រៅប្រទេស ដែលធ្វើឱ្យខាតបង់ពេលវេលា និងថវិកាច្រើន ខ្ញុំសូមឱ្យក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងឤជ្មាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់រួមគ្នាសហការអនុវត្តភារកិច្ចសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖ ទី ១ ត្រូវរួមគ្នាលើកកម្ពស់គុណភាព សុវត្ថិភាព…
